Bundeling van krachten om capaciteit elektriciteitsnetwerk te vergroten

HAARLEM De provincie Noord-Holland, netbeheerders Liander en TenneT en gemeenten gaan samen in een Taskforce aan de slag om transformatorstations en elektriciteitskabels zo snel mogelijk te verzwaren in Noord-Holland. Het elektriciteitsnetwerk heeft op verschillende plekken in de provincie zijn maximale capaciteit bereikt. bestuursleden van de netbeheerders, gedeputeerden van de provincie en meer dan 100 wethouders en ambtenaren hebben donderdag tijdens een virtuele bijeenkomst het startschot om gezamenlijk de versnelling van de uitbreiding van het net aan te pakken.

De Taskforce zet zich in om zo snel mogelijk netuitbreidingen te realiseren en in de tussentijd slimme oplossingen te vinden om het elektriciteitsnet efficiënter te gebruiken. In Noord-Holland lopen er talloze projecten om het elektriciteitsnet te versterken. De benodigde werkzaamheden hebben een enorme omvang. De uitbreidingen omvatten onder meer nieuwe masten en hoogspanningslijnen, transformatorstations, elektriciteitsverdeelstations, kabels en transformatorhuisjes. Zo bouwen de netbeheerders minimaal 27 nieuwe stations en breiden ze minimaal 38 bestaande stations uit. Daarnaast worden grote delen van het hoog- en middenspanningsnet aangepakt.

SAMEN AANPAKKEN “Ik ben trots dat we in zo groten getale laten zien dit probleem serieus te nemen. En vooral dat we het aan gaan pakken,” zei Edward Stigter, gedeputeerde Klimaat en Energie van Noord-Holland tijdens de virtuele bijeenkomst. “Overheden en netbeheerders hebben hier beide een rol in. Alleen samen kunnen wij ervoor zorgen dat de elektriciteitsnetwerken in Noord-Holland weer toekomstbestendig worden en blijven. Daarvoor zetten wij ons graag in.”

SCHAARSE CAPACITEIT VERDELEN “Wij werken hard aan de uitbreiding van het net. Dat kost veel tijd,” gaf Daan Schut, lid van de Raad van Bestuur van Alliander (de holding waar netbeheerder Liander onder valt) aan. “Ondertussen moeten we de schaarse capaciteit zo goed mogelijk verdelen. Om deze opgave te versnellen is het cruciaal dat we de volgende stap zetten in de samenwerking. Door samen de taskforce in te richten geven we daar invulling aan.” 

KLIMAATAMBITIES Volgens Robert Kuik, manager grid planning bij Tennet, bevinden we ons in een uitdagend tijdperk waarin de klimaatambities groot zijn en er steeds meer behoefte is aan elektriciteit. “Dit heeft grote impact op het elektriciteitsnet en dit zien we ook in Noord-Holland, waar veel plannen zijn voor verduurzaming van de industrie en duurzame productie. De aanpassing van de netten vraagt daarbij om brede samenwerking. In de nieuwe taskforce zijn we samen creatief èn kunnen we de juiste keuzes maken om de verduurzaming in Noord-Holland tijdig, veilig en tegen de laagste maatschappelijke kosten te realiseren.”

SNELLE ONTWIKKELINGEN Nederland heeft een van de betrouwbaarste elektriciteitsnetten van de wereld. Dit is echter niet ontworpen voor de snelle ontwikkelingen die nu plaatsvinden. De schaarste op het net is het gevolg van de groeiende economie, de digitalisering van de samenleving, woningbouw en het verduurzamen van de energievoorziening.  Deze ontwikkelingen zorgen voor een explosieve vraag naar elektriciteit, waardoor het letterlijk knelt op het elektriciteitsnet. 

GEEN NIEUWE AANSLUITING Daardoor kunnen grootverbruikers van stroom, zoals supermarkten, grootschalige horeca, kantoren en fabrieken in grote delen van de provincie geen nieuwe aansluiting of extra elektriciteit meer krijgen totdat het net uitgebreid is. En met name in het noorden van Noord-Holland heeft het elektriciteitsnet door de grote populariteit van zonnedaken, zonnevelden en windmolens zijn maximale capaciteit bereikt voor transport van wind- en zonnestroom. Hier hebben de netbeheerders ook wachtlijsten moeten instellen voor nieuwe windparken, zonneparken en zonnedaken. 

MAATWERK De provincie en gemeenten gaan samen met de netbeheerders kijken hoe zij het beste kunnen bepalen welke netuitbreidingen het belangrijkste zijn. De partijen hebben in beeld gebracht welke netuitbreidingen de meeste knelpunten op het net oplossen. Daarnaast kan worden afgewogen of prioriteit gegeven moet worden aan verschillende typen ontwikkelingen – bijvoorbeeld woningbouw, industrie, elektrificatie van vervoer, of teruglevering van stroom bij opwekking met bijvoorbeeld zonnepanelen. De aanpak kan per knelpunt verschillen.

STEUN Daarnaast gaan provincie en gemeenten in een vroeg stadium met de netbeheerders in gesprek over locaties voor netuitbreidingen. Ook kijken zij hoe zij samenwerking tussen bedrijven kunnen organiseren in gebieden waar op dit moment elektriciteitstekorten bestaan, zoals HoogTij of Schiphol Trade Park/SADC. De provincie Noord-Holland gaat dit soort slimme netoplossingen financieel ondersteunen. Zij trekt daarvoor ruim 2 miljoen euro uit. 

Het oplossen van de problemen op het elektriciteitsnet vraagt ook extra inzet van gemeenten in verband met onderzoek, aanpassing van ruimtelijk beleid en vergunningen om de kabels en stations in de omgeving in te passen. Gemeenten kunnen met steun van de provincie menskracht inhuren om sneller de procedures te kunnen doorlopen. Uitgangspunt is volgens de provincie om met elkaar het proces om het elektriciteitsnetwerk te versterken te versnellen.