VAD wil winkeliers bewust maken van belang veiligheid

AMSTELVEEN Winkeliers moeten meer doen aan veiligheid. Dat vindt de Vereniging van Amstelveense Detailhandelsorganisaties (VAD), die probeert de bewustwording te vergroten. Vaak is het besef van de noodzaak voor meer veiligheid onvoldoende aanwezig. Maar het kan goed fout gaan, met grote gevolgen.

René de Leeuw

Hoe groot de gevolgen van criminaliteit kunnen zijn, bleek op 31 januari bij een ramkraak bij Albert Heijn in Westwijk. "De daders reden met een BMW naar binnen en probeerden vergeefs de ING-geldautomaat op te blazen," zegt AH-bedrijfsleider Kees Cats. "Daarna staken zij de auto in brand. Politie en brandweer waren er snel, maar na het blussen stond er een laag water in de winkel, waren alle producten overdekt met een vette zwarte laag en was alle meubilair beschadigd. We zijn anderhalve week gesloten geweest." De brand resulteerde in een miljoenenschade. "Het gaat niet alleen om materiële schade," vervolgt Cats. "De gebeurtenis had enorme impact, op personeel en klanten. Het personeel heeft hard gewerkt om de zaak weer open te krijgen. Er is veel gesproken en we hebben een avond gehouden waarbij we medewerkers de opnamen van de beveiligingscamera's hebben laten zien. Klanten hebben enorm meegeleefd. Hún winkelcentrum werd aangevallen."

AVOND De VAD had juist de avond tevoren een ledenvergadering. "Bij een grootwinkelbedrijf als Albert Heijn is er een organisatie die ondersteunt," zegt VAD-voorzitter Anneke van Dijk. "Voor een kleine winkel, waar je met z'n tweeën staat, is de impact relatief nog groter. Daarom willen we graag naar iets toe met richtlijnen voor hoe daarmee om te gaan. Bijvoorbeeld een protocol, dat dan in het raadhuis uit de kast wordt gehaald." Cats is het daarmee eens: "Als je als ondernemer wordt getroffen, dan sta je daar. Wat moet je doen? Er komt veel op je af."

INDIVIDU "Veiligheid is vaak een zaak van een individuele winkelier," zegt Van Dijk. "Stopt die, dan moet er geen gat vallen. In winkelcentra zijn winkeliers vaak georganiseerd. In winkelstraten is dat minder, ook bij winkels die als enige op een plek zitten." Van Dijk werkte ooit in een winkel met een handboek waarin stond wat te doen bij een overval: "Geld afgeven. Jij bent belangrijker dan de omzet. Dat was duidelijk en gaf een rustig gevoel." AH in Westwijk instrueert personeel met de RAAK-richtlijn. Cats: "Dat staat voor: Rustig blijven, Accepteren van de situatie, Afgeven wat gevraagd wordt, en goed Kijken, voor een signalement. Wij hebben dat. Andere winkels te hooi en te gras."

INFOPAKKET Van Dijk meent dat zoiets als RAAK in een infopakket van de gemeente zou kunnen zitten voor winkeliers die een zaak openen. In een gesprek met de burgemeester dat Van Dijk en Cats onlangs hadden, is dat ook ter sprake gekomen. De gemeente biedt al veiligheidsscans aan en subsidies voor aanpassingen. De VAD promoot die ook, maar Van Dijk vindt dat winkeliers er te weinig gebruik van maken, terwijl er vaak veel te verbeteren is. "Denk aan de toonbank. Als die diep in de winkel verstopt zit, dan kan in donkere perioden niemand het van buitenaf zien als je wordt overvallen. Ook nuttig is een app waarmee winkeliers onderling contact houden, en met buurtregisseurs van de politie." In Westwijk hebben de winkeliers zo'n app. "Als er wat is, dan zetten we dat op de app," zegt Cats. "Bijvoorbeeld ongure types die in het winkelcentrum rondlopen of pogingen tot diefstal." Cats heeft zelf na de ramkraak paaltjes voor de supermarkt laten zetten. "Er stonden paaltjes bij de toegang tot het winkelcentrum," zegt hij. "Die waren helaas weggehaald, voor de leveranciers van de winkels."

De gemeente onderzoekt nu onder meer of de RAAK-richtlijn in een informatiepakket kan voor ondernemers die een winkel beginnen. "We kijken wel naar de kosten en baten," zegt Bart Boon van de afdeling Orde en Veiligheid van de gemeente. "Want je schiet er weinig mee op als een folder of een brief meteen in de papierbak belandt. Het verschilt ook sterk per type winkel. Juweliers of sigarenhandelaren hebben veiligheid veel beter op hun netvlies dan iemand die matrassen en kussens verkoopt." Boon wijst wel op de verantwoordelijkheid van de ondernemer zelf. "Hij moet zelf nadenken over hoe hij de veiligheid inricht. De gemeente kan ondersteunen, maar niet zeggen: gij zult dit en gij zult dat."

De gemeente biedt na bijvoorbeeld een overval een veiligheidsscan aan en verstrekt subsidie voor het nemen van maatregelen. "De interesse hiervoor is het grootst kort nadat er iets is gebeurd," zegt Boon. "Daarna zie je aandacht hiervoor wegebben. Net als bij woningen zijn met een goede beveiliging vaak niet eens zoveel moeite en kosten gemoeid, zeker als je het vergelijkt met de impact van een overval. Je maakt het kwaadwillenden er lastiger mee."