Column IVN: Over fluweelpootjes en donsvoetjes

AMSTELVEEN Natuurlijk heb ook ik genoten van het mooie nazomerweer in de maand september, maar tegelijkertijd zat ik met smart te wachten op regen. Paddenstoelen gedijen namelijk bij vochtige omstandigheden. Toen ik eind september door een stoffig Amsterdamse Bos liep zag ik tot mijn eigen verbazing een mooie toef gelige paddenstoelen staan langs de Kleine Noorddijk. Hun hoeden glansden alsof het zojuist geregend had, maar er was zoals gezegd, in weken geen druppel gevallen.

Van een afstandje dacht ik aan wat vale zwavelkoppen. Omdat ik zonder spiegel op stap was gegaan, moest ik op mijn knieën om te kijken hoe de paddenstoelen er van onderen uitzagen. Eerst maar even om me heen gekeken of er geen toevallige passanten waren die de inmiddels afgezaagde vraag konden stellen: “Is ie thuis?”.

Meteen zag ik aan de zwarte steeltjes dat het hier zeker niet om zwavelkoppen ging. Dit waren fluweelpootjes en niet zomaar fluweelpootjes, maar de vroege zomervorm ervan, wat een vondst. Meteen naar huis om mijn fotospullen te halen en vastleggen die schoonheden.

Voor de echte fluweelpootjes, die veel voller van kleur zijn, moet ik wachten tot eind oktober of begin november. De paddenstoel verdraagt met gemak een graadje vorst, zodat je hem tot diep in december tegen kunt komen, soms zelfs met een besneeuwde hoed. Fluweelpootjes zijn hout verterende paddenstoelen net zoals de donsvoetjes uit de titel van dit verhaal. Ze vormen qua naamgeving een mooi duo, net als de duivelsbroodrussula en de heksenboleet. 

Donsvoetjes zijn kleine bruine paddenstoeltjes, die aan hun voet inderdaad een klein plukje dons hebben, een mooi en gemakkelijk determinatiekenmerk. Zijn er nog meer paddenstoelen met podologisch getinte namen? De zwartvoetkrulzoom is er in ieder geval één en ook de spoelvoetcollybia doet een duit in het zakje, al zul je die twee soorten niet zo snel tegen komen in ons bos.

De mooiste is misschien wel de dennenvoetzwam een parasitaire zwam aan de voet van naaldbomen. Ik kwam deze prachtige paddenstoel dit jaar tijdens een excursie tegen aan de ‘voet’ van de heuvel. Je kunt je met recht afvragen waar al die bijzondere paddenstoelennamen vandaan komen. Er houdt zich een heuse commissie mee bezig, die voor het hele Nederlandse taalgebied namen bedenkt voor bestaande en juist ontdekte paddenstoelen. CNN staat hier niet voor het nieuwsplatform, maar voor de Commissie Nederlandse Namen. Ik denk dat een van de leden van de commissie een orthopedische praktijk had of nog steeds heeft.

Tekst en foto: Henk Breij