Opbloeien op het vmbo

Een herwaardering van het mbo. Daar is het volgens minister van Onderwijs Robbert Dijkgraaf de hoogste tijd voor. “Ouders delen op Facebook met plezier berichtjes over wanneer hun kind een vwo- of havo advies heeft gekregen. Over een vmbo-advies kom ik echter weinig juichberichtjes tegen,” aldus Rebecca de Palm, leerjaarcoördinator van klas 1 op Panta Rhei.

Het vmbo worstelt met een negatief imago. “Dat pikken kinderen toch op,” aldus De Palm. “Niet alleen van hun ouders, maar ook uit de media. Dat terwijl je met een vmbo-diploma alle kanten op kunt.” Bovendien zijn de komende jaren vaklieden hard nodig. Datzelfde geldt bijvoorbeeld voor de zorg, maar ze zijn ook onmisbaar om de energietransitie te laten slagen. 

ONZEKER De Palm ziet het soms aan de leerlingen, de manier waarop ze de school binnenkomen. “Sommige kinderen hebben op de basisschool moeite om mee te komen. Ze halen nooit de hoogste cijfers, hebben het gevoel op de tenen te moeten lopen. Dat doet wat met een kind. Ze zijn daardoor onzeker, hebben weinig zelfvertrouwen. Zulke kinderen zie je bij ons opbloeien. Wanneer ze merken dat ze hier op het juiste niveau zitten, wel goede resultaten kunnen halen. Dan zie je ze groeien.”

SCHOOLADVIES Ze is al een tijd bezig met de voorbereiding van de open dagen en heeft veel contact met ouders. “Een advies voor een vmbo-school is voor sommige ouders nog steeds lastig om te accepteren. Er zijn ouders die het keuzemoment zo ver mogelijk voor zich uit schuiven, in de hoop dat het kind beter gaat presteren en daarmee een hoger schooladvies krijgt. Sommige basisscholen gaan hierin mee. Andere ouders zijn juist weer heel erg op tijd, en willen als het kind in groep zeven zit al van alles weten over de school. Uiteindelijk wil iedere ouder dat zijn of haar kind een opleiding kiest waar het gelukkig van wordt. Maar de acceptatie blijft voor sommigen lastig. Dat terwijl een meer theoretische opleiding niet voor iedereen een betere keus is.” 

NIVEAUS Er bestaan verschillende niveaus binnen het vmbo, legt Jan Lassche, teamleider Bovenbouw uit. “Je hebt een theoretische leerweg en meer praktijkgerichte leerwegen. De theoretische leerweg is het hoogste niveau binnen het vmbo. Deze noemen we ook wel de mavo. Daarnaast bieden we de vmbo-basis (basisberoepsgerichte leerweg) en vmbo-kader (kaderberoepsgerichte leerweg). Kader is net een stapje hoger dan basis. Na vmbo-basis kun je een mbo-opleiding niveau 2 volgen. Vmbo-kader bereidt leerlingen voor op de opleidingen niveau 3 en 4 van het mbo. Dat geldt ook voor de theoretische leerweg. Met dit diploma kun je doorstromen naar de havo.”

,,We willen kinderen de kans geven om te ontdekken wie ze willen worden

PROFIELEN “Onze leerlingen kiezen na het tweede jaar voor een profiel. Ze kunnen kiezen uit D&P (Dienstverlening & Producten) en PIE (Produceren, Installeren & Energie). Binnen deze profielen, maar ook bij reguliere vakken en projecten besteden we aandacht aan vaardigheden die leerlingen in de toekomst nodig hebben. Denk bijvoorbeeld aan communicatie, sociale en culturele vaardigheden, media, ICT en samenwerken.” De Palm: “We besteden onder meer aandacht aan verschillende culturen. Leerlingen proeven letterlijk van elkaars cultuur: ze maken samen een gerecht uit een bepaalde cultuur. Ook hebben we een jongerenrechtbank. We zijn hiermee de eerste vmbo-school. Leerlingen volgen hierbij onder meer trainingen door een professional.” Lassche vult aan: “Ze worden officieel bij de Rechtbank van Amsterdam beëdigd. De jongerenrechtbank behandelt zaken waarbij het gaat om overtredingen van de leefregels en conflicten op school. Hierbij richt men zich vooral op het oplossen en herstellen van wat misging, zodat betrokkenen na de gebeurtenis weer samen verder kunnen. Hiermee worden problemen door de jongeren zelf opgelost, zonder dat de schoolleiding of hulpverleners er aan te pas hoeven te komen.”

KENNISMAKEN De leerlingen krijgen op Panta Rhei volop de kans om kennis te maken met verschillende beroepen. “We willen ze de kans geven om te ontdekken wie ze zijn en wie ze willen worden,” aldus De Palm. “Sommige kinderen weten op de basisschool al wat ze willen worden,” aldus Lassche. “De meeste kinderen hebben echter geen idee. Daarom hebben ze hier de kans om met verschillende beroepen kennis te maken. Naast vakken als beeldende vorming, verzorging en techniek, kunnen ze in de bovenbouw bijvoorbeeld ook voor een programma horeca en evenementen kiezen. Deze leerlingen gaan elke vrijdag samen koken. In onze techniekruimte leren ze ook te werken met apparatuur als een lasersnijder en 3D-printer. Ook lopen ze in het vierde jaar stage; ze werken aan een project op school of gaan aan de slag bij bedrijven.”

ONGELIJK Hoe leuk en leerzaam ze het op Panta Rhei ook maken, er is meer nodig voor een cultuuromslag. Enerzijds ligt er een taak voor de media. “Wanneer de examens voor mavo, havo en vwo beginnen, wordt dit breed uitgemeten in de media. De examens voor vmbo-basis en kader beginnen al eerder. Daar is nauwelijks aandacht voor.” Daarnaast vindt De Palm dat het toekomstperspectief van mensen met een mbo-opleiding moet worden verbeterd. “In veel sectoren moet werk beter gewaardeerd worden. Nu is het voor veel mensen met een praktische opleiding lastiger om rond te komen en een huis te vinden. Al gaat het niet alleen om geld. Hoe theoretischer je bent opgeleid, hoe meer vrijheid je hebt, geldt in algemene zin. Het is bijvoorbeeld makkelijker om vrije dagen te plannen. Voor iemand in de zorg is dat veel moeilijker, terwijl deze autonomie mensen wel gelukkiger maakt. Op deze terreinen is nog heel wat winst te behalen.”

Meer info: www.sgpantarhei.nl. 

Naomi Heidinga