Zwemmen in winters water: ‘goede voorbereiding is belangrijk’

REGIO Zwemmen in natuurwater kan het hele jaar door. Steeds meer mensen doen het. Er zijn wel een aantal zaken waar je rekening mee moet houden. Maar als je het eenmaal gewend bent, wil je niet meer anders, aldus Susan Houbraken van Frisse Duik.nl.

Naomi Heidinga

Al op jonge leeftijd was Susan veel in het water te vinden. ,,Vanwege het werk van mijn ouders heb ik mijn jeugd op veel verschillende plekken in het buitenland gewoond. Voornamelijk in ontwikkelingslanden. Op mijn derde heb ik mezelf leren zwemmen in een zwembad in Venezuela. Vanwege het verhuizen, moest ik telkens weer opnieuw ergens aarden. Vreemd land, andere taal, andere cultuur. Water was mijn stabiele factor. Waar we ook woonden, er was water en zwemmen gaf me een ‘ik ben thuis’ gevoel.”

De liefde voor het water bleef. ,,Mijn ouders verhuisden na jaren in het buitenland terug naar Nederland. We gingen in Drenthe wonen, waar ze een natuurzwembad aanlegden in de tuin. Ik zwom daar elke dag in de maanden maart tot en met oktober. Daarna werd het te koud. In die tijd waren de winters veel strenger en brak het schaatsseizoen aan.”

In 2015 zwemt ze voor het eerst door in de winter. ,,Daarvoor waren er allerlei redenen die me ervan weerhielden. Ik was bang dat ik een blaasontsteking zou krijgen, er verkouden van zou raken.. Een vriendin en zwembuddy wist me ervan te overtuigen dat het goed zou komen.” Het zwemmen in de winter bevalt goed. ,,Ik vond het echt een feestje. Direct na het zwemmen verlangde ik naar de volgende keer. Zelfs na een kop-staartbotsing in november 2016 bleef het koude water mij aantrekken. Ik had hevig letsel en werd volledig arbeidsongeschikt verklaard. De kou dempte mijn pijn en zwemmend legde ik mijn weg af naar herstel. In het water heb ik geen beperkingen maar mogelijkheden.”

UNIEK Het zwemmen in koud natuurwater is een unieke ervaring. ,,Het geeft een heerlijk gevoel, een gevoel van vrijheid en kracht. ’s Winters heb je het water vaak voor je alleen, terwijl ’s zomers iedereen zwemt. In de kou ben je teruggeworpen op jezelf. Aan de ene kant verdoofd de kou, aan de andere kant ben je je heel erg bewust van je lichaam. Je focust op je ademhaling en beweging. Het is echt een moment voor jezelf.”

Susan heeft een boek geschreven over zwemmen in natuurwater. Foto: Jeroen Schokker - Schokker Fotografie.

VOORBEREIDING Wanneer je voor het eerst gaat zwemmen buiten het zomerseizoen, is een goede voorbereiding heel belangrijk. ,,Verdiep je in de materie. Weet waar je op moet letten. En begin met koud douchen, om je lichaam te laten wennen. Voor de eerste duik doe je dat vijf dagen achter elkaar.” Bij de eerste zwempartij is het belangrijk niet te hard van stapel te lopen. ,,Neem de watertemperatuur als maximale tijd in het water, zodat je langzaam kunt wennen. Bij een temperatuur van 9 graden blijf je niet langer dan 9 minuten in het water.”

Geconfronteerd met het koude water, zorgt het lichaam er in eerste instantie voor dat de vitale organen beschermd worden. ,,Je voelt als het ware een ware golf door je lichaam naar je buik trekken. Dat is prima, een teken dat je lichaam zijn werk doet. Trillen is een teken dat je te lang in het water bent gebleven. Probeer dat te vermijden.”

BADPAK OF WETSUIT Susan zwemt steevast in een badpak, maar je kunt ook kiezen voor een wetsuit. ,,Ik vind dat heerlijk, zo heb ik direct contact met het water en gaat mijn interne kachel aan. Een wetsuit zorgt ervoor dat je langer in het water kunt blijven.” Een andere goede tip is het dragen van neopreen (hand)schoentjes en een felgekleurde badmuts. ,,Opvallen in open water is een aandachtspunt.” Zorg er daarnaast voor dat je een boei bij je hebt. Het allerbelangrijkste advies, zeker voor beginners is echter: zwem met een buddy! ,,Mijn favoriete zwemplek zijn de Noorderplassen bij Almere. Daar zwem ik vaak alleen, vanwege mijn ervaring. Ook is het er ondiep en komen er veel voorbijgangers langs. Maar als je net begint, is het verstandig om niet alleen te zwemmen.”

OPWARMEN Het opwarmen na het zwemmen is eveneens belangrijk. ,,Vaak is men zo bezig met het zwemmen, dat men vergeet zich te verdiepen in hoe men zo snel en gecontroleerd mogelijk weer opwarmt. Ik neem altijd twee thermoskannen met warm water mee: eentje voor thee en de andere voor mijn kruik. Daarnaast is het zaak om veel laagjes kleding te dragen. Ik kies qua schoeisel voor klompen: dé schoenen om je voeten in op te warmen! Als je handen verkleumd zijn van de kou is niets onhandiger dan veters vast moeten maken. Als je nog wat hooi onder je voetzolen legt, creëer je nog extra warmte. Bovendien is het heel belangrijk dat je voeten voldoende kunnen ademen om de opwarming van je voeten te bevorderen. Dus je voeten afsluiten in een schoen of laars waar weinig tot geen zuurstof bij kan, is geen goed plan.” Voor het opwarmen moet men de tijd nemen. ,,Deelnemen aan het verkeer terwijl je net het water uitkomt is onverstandig. Je bent dan teveel met het warm worden bezig, en kunt je niet concentreren op iets anders.”

BOEK Susan schreef een boek over buiten zwemmen met daarin informatie voor beginners. ,,Toen ik met het doorzwemmen in de winter begon, merkte ik dat dit nog niet bestond.” Ook heeft ze een community opgezet voor winterse waterratten en geeft ze workshops. Kijk ook op www.frisseduik.nl.