‘Ik zie internationalisering meer als een gegeven’

AMSTELVEEN ‘De Amstelveense samenleving is veelkleuriger en internationaler geworden. Dit vraagt om nieuw passend beleid voor een sterke sociale basis in onze stad.’ Uit: ‘Amstelveen Ontmoet Elkaar’, een visie van de gemeente Amstelveen, december 2020. Het Amstelveens Nieuwsblad bericht deze weken over die sociale basis. Hoe staat het ermee? Vandaag deel 2: De burgemeester. Tjapko Poppens (51) is sinds 2019 burgemeester van Amstelveen.

Vorige week zei een inwoner in deze serie. ‘Amstelveen is de los zand gemeente’. Gaat u daar in mee?

“Interessant. Ik kwam juist laatst iemand tegen en die zei: “Amstelveen is saamhoriger geworden.” Als mensen bedoelen dat hier veel nieuwkomers zijn, dan klopt dat. In de jaren zeventig van de vorige eeuw kwamen veel Amsterdammers in Amstelveen wonen en dat was voor de toenmalige burgemeester reden om er woorden aan te wijden, want het leverde her en der wat spanningen op. Nou, dat zie je nu soms ook. Het varieert alleen sterk per buurt.”

In welke buurten speelt dat wel en welke niet?

“We zien dat in buurten waar meer doorstroming is, waar een meer internationale of diverse samenstelling van de bevolking is, er minder een gevoel van saamhorigheid is. Waar inwoners contact met elkaar blijven zoeken, zie je meer saamhorigheid. Dat zijn wijken, waar inwoners zomers barbecueën, kinderen samen spelen en ouders elkaar kennen.”

Staat internationalisering hoog op de agenda?

“Ja. Het is een relatief nieuw thema. Internationalisering is de afgelopen decennia al gaande, maar de laatste jaren is het aantal internationals sterk gegroeid en de samenstelling van de internationale gemeenschap veranderd. Dat geldt voor Amstelveen, maar het is in heel Nederland, in de hele westerse wereld aan de orde. Het is vanzelfsprekend dat het in ons dagelijkse leven is gekomen. Dat vraagt om nieuw beleid. In Amstelveen gaan we er nu meer mee aan de slag.”

Heeft u contact met andere gemeenten over dit thema?

“Jazeker. Met gemeenten die naar verhouding ook veel internationals hebben. Wassenaar en Eindhoven bijvoorbeeld. Daar zijn we op bezoek geweest. Dan bespreken we: Waar lopen we tegen aan? Wat zijn de oplossingen? Wat kunnen we van elkaar leren? Wat kunnen we voor elkaar doen?”

En wat kunt u voor elkaar betekenen?

“Kennis en ervaringen uitwisselen. Hoe de gemeentelijke communicatie verbeteren? Hoe ontmoetingen organiseren? Zo ontvangen we internationale studenten op Uilenstede. Die gaan zoals we dat gekscherend noemen eerst door ‘de wasstraat’. Ze maken dan met meerdere instanties kennis en gemeenteambtenaren helpen hen verder praktisch op weg. Een andere grote groep zijn gezinnen die hier komen wonen. Daarvoor zijn we bezig met de ontwikkeling van een partnerprogramma. We laten zien welke verenigingen er zijn. 21 procent van de Amstelveense bevolking bestaat uit internationals. We zitten nog niet op 21 procent internationals die lid zijn van een vereniging, maar dat stimuleren we wel. Zo stromen ze in de Amstelveense samenleving. Amstelveen Oranje heeft nu al een aantal internationals in het bestuur.”

Er zijn ook inwoners die zeggen: ‘Er zijn zoveel nieuwkomers, de huizen zijn niet meer te betalen, die worden allemaal gekocht door internationals. Ik voel me hier helemaal niet meer thuis.’ Wat heeft u hen te bieden?

“Het woningtekort beperkt zich niet tot Amstelveen of de regio. Het is een complex probleem met diverse oorzaken. Als de mensen zeggen dat zij zich niet meer thuis voelen in onze gemeente vraag ik altijd: wat is de reden dat u dit zegt? Vaak is er een gebeurtenis die speelt. Een vervelende ervaring, een inbraak. Of zij wonen al langere tijd in de buurt en de mensen waarmee ze op de basisschool optrokken, zijn verhuisd. Zeker oudere Amstelveners voelen zich niet meer gekend in hun eigen omgeving. Dat is ook begrijpelijk en daar hebben we het dan over. Bent u hier wel eens bij het wijkcentrum geweest, vraag ik dan? ‘Nee, waar is dat? Ik wist niet dat het bestond.’ Zo is er misschien wel weer plaats voor nieuwe contacten.”

De gemeente heeft allerlei gesprekken met inwoners georganiseerd om een beeld te krijgen hoe het staat met de saamhorigheid in Amstelveen. Wat heeft u daar aan gehad?

“Veel. Wat ik vooral mooi vond was de chemie die soms ontstond. Een tijdje geleden hadden we ontmoetingen in het kader van Amstelveen Connect@. Op een gegeven moment stond er een Amstelveense mevrouw van Nederlandse origine op en zij zei. ‘Ik kan voor mijn kinderen geen huis vinden. De buitenlanders kopen het op. Terwijl: ik ken ze niet, ze groeten me niet eens.’ Waarna een van oorsprong Japanse mevrouw reageerde: ‘Ik woon hier zes jaar en heb het bijzonder naar mijn zin: het is hier veilig, groen, schoon, maar ik vond het in mijn buurt in eerste instantie heel moeilijk me thuis te voelen, omdat mensen mij niet begroetten. In mijn cultuur word je als nieuwkomer juist ontvangen door de bewoners die er al langere tijd wonen.’ Daarna ontstond een gesprek, met wederzijds respect, waar beiden steeds meer begrip voor elkaar kregen. Dat vond ik zo mooi.”

In Amsterdam heeft de gemeente met dezelfde internationalisering te maken. Onlangs stond er een stuk in Het Parool: Hoe internationaal moeten we willen zijn? Wat vindt u? Hoe internationaal moet Amstelveen willen zijn?

“Internationalisering is absoluut geen doel op zich. Laat ik daar duidelijk over zijn. Ik zie het meer als een gegeven. Het is iets wat in de westerse wereld, zeker in onze metropool waar Amstelveen een onderdeel van is, niet te vermijden is. De kunst van het stadsbestuur is, als dat het gegeven is: hoe kunnen we er voor zorgen dat we zo goed mogelijk met internationalisering omgaan? Als er spanningen zijn, hoe kunnen we dat oplossen? Als er behoeften zijn, hoe kunnen we dat faciliteren?”

Er is soms ook discussie of de overheid in een stad met veel expats en internationals invloed dient uit te oefenen op de samenstelling van de bevolking. Hoe kijkt u daarnaar?

“Dat kan het gemeentebestuur niet. Dan moet u bij de landelijke politiek zijn. Elke inwoner is me even dierbaar. Ik heb rekening te houden met de 21 procent internationals, maar ook met de 79 procent oorspronkelijke Nederlanders. Waar -let wel- ooit ook een deel van in het buitenland heeft gewerkt of is geboren. Het is niet zo zwart-wit. En kijk ook naar de positieve effecten van internationalisering. Er zijn veel restaurants in Amstelveen. In de één kun je nog lekkerder eten dan in de ander. Door corona is het nu moeilijk, maar als dat straks voorbij is genieten veel Amstelveners daar ook van.”

Dit artikel is mede tot stand gekomen door een bijdrage uit het Mediafonds Amstelveen.

Martin Bons