Duurzaam Amstelveen: ‘We betalen zelden eerlijke prijs voor nieuwe producten’

AMSTELVEEN In de serie ‘Duurzaam Amstelveen’ kijkt journalist Jaime Donata hoe de duurzame ambities van Amstelveen vorm krijgen. In dit tiende deel het derde deel van een serie over Duurzame Kantoren. Ook het circulaire gebruik van materialen kan een dimensie zijn van verduurzaming.

Linda van der Hoorn is eigenaar van Horizon Projecten – en als duurzame ondernemer helpt ze mee met het verduurzamen van bouw- of renovatieprojecten, op een toekomstbestendige manier en zo circulair mogelijk.

VOORTRAJECT Ook schreef Van der Hoorn, als bestuurslid van de Ondernemersvereniging Amstelveen, mee aan het visiestuk Amstelveen Circulair (amstelveen.nl/duurzaamheid/publicatie/duurzame-gemeente_circulaire-economie-in-amstelveen). Als bouwbegeleider komt Van der Hoorn meestal pas in beeld als het bouwplan uitvoeringsgereed is en de aannemer geselecteerd. “Als directievoerder, meestal gecombineerd met toezicht, controleer ik of alles wordt gebouwd volgens afspraak, van begin tot het einde van het uitvoeringsproces. Mijn meerwaarde op het gebied van circulariteit en duurzaamheid zit voornamelijk in het voortraject, dus in de planvorming voordat alles op papier staat en contractueel is vastgelegd.”

KEUZES MAKEN Toen duidelijk werd dat het KPMG-kantoor in Amstelveen zou worden gestript om te worden getransformeerd tot een appartementencomplex, kwam er een vruchtbare samenwerking tot stand tussen Beelen Next en Horizon Projecten. Het resultaat: uit het oude KPMG-kantoor zijn een kleine 1000 m² meter aan lattenplafonds, 40 kozijnen en deuren en brandblusmiddelen gebruikt voor de renovatie van Basisschool de Wereldburger in Amsterdam Sloten. Van der Hoorn ziet hoeveel er mogelijk is wanneer opdrachtgevers duidelijke keuzes maken.

OBSTAKELS Toch zijn er vaak ook obstakels zijn die het circulair gebruik van bouwmateriaal compliceren. “Voor het renoveren van De Wereldburger bleek in praktijk meer hout nodig te zijn dan vooraf ingeschat. De volgende fase van het strippen van het KPMG-kantoor (eind 2021) bleek te laat te zijn om op te wachten. De basisschool moest in februari 2021 worden opgeleverd. Het gevolg was dat onze eigen aannemer, Friso Almere, samen met Beelen Next minder goed bereikbare plafonds heeft moeten demonteren. Bouwvakkers hebben daarmee zes verdiepingen naar beneden moeten lopen. Iedereen was ‘gesloopt’, maar het is met het extra lattenplafond wel gelukt om de school op tijd op te leveren. Een diepe buiging dus voor de samenwerking en inzet van beide aannemers! Maar ook voor de opdrachtgever Onderwijs Jeugd en Zorg die hun verantwoordelijkheid hebben genomen voor de extra kosten.”

EERLIJKE PRIJS Van der Hoorn die ook directievoerder is van de huidige renovatie van de toren A tot en met C van het voormalige ING-hoofdkantoor ‘het Zandkasteel’ in Amsterdam Zuidoost, vindt de renovatie van het KPMG-kantoor illustratief, zowel voor de uitdagingen die circulair werken met zich meebrengt als voor de creatieve oplossingen. “Materialen komen zelden vrij op het precieze moment dat ze nodig zijn. Voor dezelfde renovatie van De Wereldburger had ik ook een prachtige houten vloer op het oog die uit een gesloopt zorgcentrum van Cordaan was gesloopt. Maar waar zouden we hem opslaan? In dit geval was er gelukkig – en toevallig – ruimte vrij in het oude schoolgebouw op de locatie zelf. Maar heb je geen opslag, dan moet je daar in investeren.”

KRITISCH Circulair kantoren renoveren betekent ook dat je zelf kritisch moet kijken naar de totale circulaire keten. Van der Hoorn: “Als je voor hergebruik, opslag en vaak ook dubbel transport van materiaal komt te staan, dan moet je deze uitstoot van het transport op een goede manier afwegen tegen de milieubelasting van nieuwe aanschaf. Dat is soms vrij complex, maar wanneer je alle kosten meerekent die worden gemaakt in de winning van nieuwe grondstoffen en de schade die hiervoor aan het milieu wordt aangebracht, transport van grondstoffen naar producenten, transport naar de leverancier en uiteindelijk naar de plaats waar deze worden verwerkt, dan is het hergebruik van materialen echt het enige alternatief. We moeten de grondstoffenkringlopen gaan sluiten. En dat kan alleen door de milieubelasting eerlijk te verrekenen in de kostprijs. We betalen, als je alles meerekent, eigenlijk zelden een eerlijke prijs voor nieuwe producten.”

Wil je hergebruik stimuleren, dat zou je de belasting op hergebruikte materialen en arbeid moeten verlagen, of afschaffen

BELASTING VERLAGEN Hoe de Gemeente Amstelveen het doet op het gebied van circulair bouwen en renoveren? Van der Hoorn: “Amstelveen is geen voorloper op het gebied van circulariteit – maar doet wel haar best. In mijn rol als bestuurslid van de Ondernemersvereniging Amstelveen, heb ik destijds meegeschreven aan het rapport Amstelveen Circulair. Tijdens de totstandkoming van het eindrapport heb ik gemerkt dat de voorlopers de achterblijvers hebben meegenomen met als resultaat dat iedereen zich in de loop van het proces veel meer bewust werd van de kansen en mogelijkheden die er zijn in Amstelveen. Dit leidt tot veranderingen in systemen die nodig zijn om onze wereld circulair te maken. Zo heeft de Gemeente Amstelveen in 2019 tweedehands meubilair ter beschikking gesteld voor de inrichting van het gerenoveerde kantoor van Artsen zonder Grenzen.” Een ander punt dat Van der Hoorn graag op de agenda ziet komen als het gaat over circulair bouwen: de belasting die wordt betaald als je hergebruikte materialen koopt en verkoopt: “Wil je het hergebruik van bouwmaterialen stimuleren, dat zou je de belasting op hergebruikte materialen en arbeid moeten verlagen, of afschaffen.”

SERIE Kijk voor alle delen van deze serie op amstelveensnieuwsblad.nl. Onder het kopje ‘Dossiers’ zijn alle artikelen terug te lezen.

Dit artikel is mede tot stand gekomen door een bijdrage uit Mediafonds Amstelveen.

Jaime Donata