Afbeelding
Diana Erkelens
Column IVN

Extra aandacht voor afname aantal wilde eenden

17 oktober 2020 om 10:00 Natuur en milieu

AMSTELVEEN Het jaar 2020 is door Sovon Vogelonderzoek Nederland uitgeroepen tot Jaar van de Wilde Eend. Dat betekent dat in dit jaar extra aandacht van vogelwaarnemers wordt gevraagd voor deze soort.

Meestal gaat het om vrij zeldzame, bedreigde soorten, waarvan het leefgebied moet worden veiliggesteld. Maar soms is er aanleiding om een algemene vogel onder de loep te nemen, omdat het daarmee slecht gaat. Eerder viel deze ‘eer’ te beurt aan de huismus, de kievit en de spreeuw, en nu dus aan de wilde eend. Hoe slecht onze vaderlandse natuur er voor staat blijkt juist uit het verdwijnen van gewone soorten; verlies van zeldzaamheden valt de gemiddelde burger minder op.

Het aantal broedende wilde eenden is sinds 1990 met 30 procent afgenomen. De oorzaken hiervan zijn onduidelijk, vandaar de extra aandacht. De wilde eend kan zich goed redden in de omgeving van mensen. Maar de meerderheid van de eendenkuikens wordt niet volwassen.

Nu is het vrij gewoon dat je een moedereend ziet met tien kuikentjes; een paar dagen later zijn er nog vijf en uiteindelijk blijven er twee over. Reigers, snoeken, ratten, katten en honden – er zijn veel dieren die wel een mals eendenkuiken lusten, en de moeder kan daar niet veel tegen beginnen. Maar kennelijk worden de overgebleven kuikens ook niet oud genoeg om zich voort te planten.

Vogelonderzoekers zien ook een probleem door de vermenging van de wilde eend met de zogenaamde soepeend. De soepeend (in potjeslatijn Anas unox) is een afstammeling van eenden die in gevangenschap werden gehouden, zoals de pekingeend. Door kruising met wilde exemplaren zijn uiterlijk heel verschillende mengvormen ontstaan. Soepeenden zijn wit of juist heel donker. Meestal hebben ze witte plekken in hun verenkleed. Bij mannetjes is de witte halsring breder dan bij de wilde woerd, en vrouwtjes hebben ook zo’n ring, anders dan bij wilde vrouwtjes.

Als de eenden jongen hebben is er een duidelijk onderscheid: vaak is er bij soepeenden minstens één geel kuiken, of een egaal bruin exemplaar. Wilde kuikens hebben een geel met bruin verenpatroon, goed als camouflage.

Maar een fraai kenmerk is het verschil in gedrag als je eenden in een slootje of vijver benadert. De soepeenden zwemmen naar je toe, in de hoop op stukjes oud brood. Een echte wilde eend zal juist wegzwemmen of wegvliegen!

Tekst: Gert-Jan Roebersen, natuurgids bij het IVN
Foto: Diana Erkelens

Deel dit artikel via:
advertentie
advertentie