Herbert Raat wil na 10 jaar wethouderschap graag doorgaan

AMSTELVEEN Herbert Raat is vandaag precies 10 jaar wethouder voor de VVD in Amstelveen. Op 28 april 2010 begon hij als wethouder Financiën midden in de kredietcrisis die fikse bezuinigingen nodig maakte. Nu tien jaar later staat hij als gevolg van de uitbraak van het coronavirus aan de vooravond van een nieuwe crisis. Hij raakt er niet door ontmoedigd. "Ik ben nog elke dag blij dat ik dit werk kan doen en en dingen kan regelen voor mijn eigen stad. Ik hoop dat nog lang te kunnen doen. Maar of dat na deze collegeperiode kan, is natuurlijk niet aan mij. Dat wordt bepaald door de partij en de inwoners van Amstelveen. Bovendien heb ik te maken met het thuisfront, want het is geen negen tot vijf baan en je bent vaak 's avonds op pad. Maar het is nu ook nog niet aan de orde."

Raat maakte in tien jaar tijd drie colleges en vijf burgemeesters mee (Jan van Zanen, waarnemer Fred de Graaf, Mirjam van 't Veld, waarnemer Bas Eenhoorn en Tjapko Poppens). Hij begon in 2010 in een bijzonder college dat werd gevormd door VVD, Burgerbelangen, CDA en ChristenUnie. Deze minderheidscoalitie kreeg gedoogsteun van Ouderencombinatie Amstelveen. Aan het begin werd getwijfeld aan de levensvatbaarheid van deze wankele coalitie, maar de partijen bleven tegen deze sombere verwachtingen gewoon de volle vier jaar goed samenwerken. "In moeilijke tijden ontstaat er een band als de bereidheid bestaat om schouder aan schouder samen te werken," stelt Raat.

BEZUINIGINGEN Het college trad aan midden in de grote financiële crisis en er moest voor ruim 12 miljoen euro aan bezuinigingen doorgevoerd worden op een begroting van bijna 180 miljoen. Dat betekende onder meer dat gekort moest worden op de budgetten voor de muziekschool en de bibliotheek.  ''Dat begin was best moeilijk. want je bent niet de politiek ingegaan om te bezuinigen. Maar we zijn rond de tafel gaan zitten, hebben de begroting doorgenomen en zijn er samen uit gekomen."

JONGERENWERK De bereidheid om zaken anders aan te pakken bleek in die tijd ook groter dan in perioden zonder tekorten. ''Niet alles was meer vanzelfsprekend zoals de subsidie voor het jongerenwerk van welzijnsinstelling Cardanus. Omgerekend kostte dat 2.500 tot 6.500 per jongere die naar een jongerencentrum kwam. Raat vond dat teveel en koos voor een andere aanpak door het jongerenwerk als gemeente zelf te gaan doen. "Ik kreeg wel de vraag wat ik voor een liberaal was door dit voor te stellen, maar uiteindelijk is het resultaat nu beter."

A9 Een belangrijke ommezwaai werd ook gemaakt op gebied van de bijdrage van Amstelveen aan aanvankelijk voorgestelde ondertunneling van de A9 in Amstelveen. De gemeente zou daar 100 miljoen aan bijdragen, maar die financiële last die dat meebracht bleek ook vanwege de rentelasten te zwaar zijn. Tot ongenoegen van voorstanders van ondertunneling werden de afspraken teruggedraaid en werd een minder financieel belastende inpassing van de A9 gekozen met drie overkappingen over de verdiept aan te leggen A9. Daardoor bleef er geld beschikbaar voor het onderwijshuisvestingsprogramma. "'Dat is net als de A9 ook belangrijk en als politicus moet je daarbij een brede afweging maken. Je moet verantwoordelijkheid nemen en keuzes maken en daarbij kan je het nooit iedereen naar de zin maken." 

ZORG In 2014 ging Raat verder als wethouder in een nieuw college met D66, PvdA en Burgerbelangen. Dat college stond vooral in het teken van decentralisatie van de zorg door het Rijk naar de gemeenten. Daar bestonden aanvankelijk veel zorgen over, ook omdat gekort werd op het budget. Raat nam de Zorg-portefeuille op zich. "Hoewel het niet echt een VVD-portefeuille is, vond ik het wel belangrijk dat de VVD als grootste partij hiervoor de verantwoordelijkheid nam." Ondanks de aanvankelijke zorgen is de decentralisatie in Amstelveen over het algemeen zonder grote problemen verlopen. Al zijn er nog wel zorgen over de kosten voor de Jeugdzorg die voor gemeenten flink op kunnen lopen.

In deze collegeperiode speelde ook de Vluchtelingencrisis vanwege de oorlog in Syrië. Amstelveen had een leegstaand kantoorpand in Kronenburg aangeboden voor tijdelijke noodopvang van maximaal vierhonderd vluchtelingen. "Het leverde veel maatschappelijk debat op, onder meer over zorgen over de veiligheid. Uiteindelijk bleek de opvang al snel niet meer nodig te zijn. En nu is die crisis al weer bijna vergeten. 

CORONACRISIS In mei 2018 begon Raat aan zijn derde periode met de toen net kersverse wethouders Rob Ellermeijer (VVD), Foor Gordon (D66), Frank Berkhout (D66), Marijn van Ballegooijen (PvdA). en de net in Amstelveen begonnen nieuwe burgemeester Tjapko Poppens. De relatieve onervarenheid bleek volgens Raat geen probleem. Volgens hem is het een goed team, met ieder zijn of haar eigen kwaliteiten. Het college begon in een periode van economische voorspoed, maar heeft nu te maken met de gevolgen van de coronacrisis. ''Gelukkig zijn we en financieel gezonde gemeente doordat we veel zaken direct financieren zonder leningen af te sluiten. We willen de lasten niet doorschuiven naar de volgende generaties. Omdat we een goede financiële positie hebben, kunnen we nu ook noodsteun bieden. En de recente opbrengt van de voorkoop van de Eneco-aandelen (60 miljoen euro) helpt daar ook zeker bij." Het zijn volgens Raat echter onzekere tijden. Zo is het ook afwachten welke gevolgen de coronacrisis heeft voor de internationale gemeenschap die in Amstelveen relatief prominent aanwezig is. Alle besprekingen over de gemeentebegroting zijn dan ook doorgeschoven naar het einde van dit jaar.

Raat heeft in afgelopen periode steeds de portefeuille Financiën onder zijn hoede gehad. Hij vindt het belangrijk dat de de grootste partij (in Amstelveen is dat de VVD) deze portefeuille in handen heeft omdat alle grote zaken ook met Financiën besproken moeten worden. ''Daarmee kunnen we ervoor zorgen dat de gemeentelijke financiën solide blijven. Je moet denken aan de toekomst van de stad en politiek opportunisme voorkomen."

CULTUUR In deze periode heeft Raat voor het eerst Kunst en Cultuur in zijn takenpakket. ''Dat vind ik ontzettend leuk. De culturele kant is heel belangrijk voor het welzijn van de inwoners, het geeft een meerwaarde aan de stad.'' Hij heeft de culturele instellingen met succes ook opgeroepen om minder naar binnen gericht te zijn en meer inwoners van Amstelveen naar binnen te trekken. 

Raat heeft na tien jaar nog zeker geen genoeg van zijn baan, ondanks de kritiek die hij uiteraard ook krijgt. ''Daar moet je wel tegen kunnen. Je kunt niet iedereen tevreden stellen. Je moet kunnen scheiden dat de kritiek gaat over je werk en niet over jouw persoonlijk. Maar de kritiek is wel een stuk directer geworden.Vroeger stuurde men een brief naar de gemeente of de krant als men het ergens niet mee eens was, maar nu zijn bestuurders via social media direct benaderbaar zijn. Dat is wel een heel verschil."