Trompetnarcis: plant met een corona

AMSTELVEEN Regelmatig vertelt een IVN-natuurgids in deze rubriek over de natuur. Dit keer gaat Aleid Offerhaus in op de narcis.

Sommige bloemen hebben corona. Dat betekent niet dat u er met een grote boog omheen moet lopen of ze met wortel en tak moet uitroeien. Een voorbeeld van een plant met een corona is de narcis. Het trompetje van de narcis - want dat is de corona – lijkt een uitgroeisel van de meeldraden (de mannetjes) van de bloem en het is alsof de meeldraden zo een beschermend jurkje aanhebben. De meeste narcissen zijn bij het lezen van dit stukje al op hun retour, dus pluk er gerust één en snijd de bloem in tweeën zodat je een verticale dwarsdoorsnede krijgt. Dan zie je goed hoe de bloem is gestructureerd.

KOFFIE MET APPELGEBAK Dat meeldraden een jurkje aan zouden hebben is natuurlijk onzin, maar wat misschien wel helpt – en dit is biologie van de koude grond – is dat de temperatuur in de trompet daardoor hoger is, waarmee een bezoek aan de bloem voor bestuivers gelijk staat aan koffie met appelgebak op een koude dag in de kroeg om de hoek. Mevrouw stamper staat eenzaam in het midden en is nog zichtbaar als de bloem verlept is en de plant zaad heeft gezet.

BRAD PITT Narcissus was de Brad Pitt van de Griekse oudheid, een lekker stuk, vervuld van zichzelf en zo verliefd op zijn eigen spiegelbeeld, dat hij zich daar niet meer van los kon rukken. Hij kwijnde uiteindelijk weg van verdriet en metamorfoseerde tot een narcis. Dat 'zich niet los kunnen rukken', een soort narcose (narcissus), is verantwoordelijk voor de naam van de plant, niet de Griekse Brad zelf. De alkaloïden in de plant zorgen namelijk voor verlammingsverschijnselen.

Narcissus was de Brad Pitt van de Griekse oudheid

Mocht je in het gelukkige bezit zijn van een tuin met narcissen, wacht dan met terugsnoeien totdat de bladeren helemaal geel zijn. Zo kan de plant al zijn energie naar de bol transporteren om er volgend jaar weer schitterende bloemen mee te produceren.

GIFTIG Het is een plantengeslacht waarvan de soorten makkelijk onderlinge relaties aangaan, waardoor er veel variatie is. Ze zijn verder zo giftig, dat de meeste ziektemakers het loodje leggen lang voordat ze er in geslaagd zijn de plant te infecteren of op te eten.

BELEGERINGSLINIE Een andere betekenis van het woord 'corona' is belegeringslinie. Je kan dus een corona aanleggen om corona. Onze corona bestaat uit handen wassen, afstand houden en wachten op een vaccin. Als de virusbui overgewaaid is, kunnen we volgend jaar weer genieten van die prachtige plant die het voorjaar inluidt met een trompetconcert waar Telemann jaloers op zou zijn geweest.

Aleid Offerhaus