Amstelveen trekt extra geld uit voor steun mantelzorgers

 AMSTELVEEN Het college van B en Wvan Amstelveen trekt stapsgewijs extra geld uit voor het ondersteunen van mantelzorgers. Dit jaar komt 100.000 euro extra beschikbaar, in 2022 moet dat zijn opgelopen tot een half miljoen. Daartoe is een Actieplan Mantelzorgondersteuning 2019-2022 opgesteld. Een uitstekend uitgangspunt, aldus de gemeenteraad, al maakte raadsleden nog wel wat kanttekeningen.

Mantelzorgers, mensen die voor zieke familieleden, vrienden of buren zorgen, hebben het vaak zwaar. We worden geacht langer thuis te blijven wonen, we werken langer, vrouwen werken vaker, en niet zelden is er ook nog zorg voor kleinkinderen. Doel van het actieplan is de overbelasting van mantelzorgers te verminderen. Uitgangspunten daarvoor zijn dat zij voldoende geïnformeerd worden zodat zij zelf gemakkelijk passende hulp kunnen regelen, steun en waardering krijgen en meer tijd overhouden voor zichzelf.

Er is nog veel onbekend over mantelzorgers. Om te beginnen is het al moeilijk te bepalen hoeveel er in Amstelveen eigenlijk zijn. In het actieplan wordt het getal 8.500 genoemd, van wie 3.800 intensieve en langdurige zorg verlenen en daarvan zou een kwart overbelast zijn. Maar dat zijn getallen uit 2016. En hoe kom je daarop uit? Sommige raadsleden wilden graag recentere cijfers horen. Volgens wethouder Zorg Marijn van Ballegooijen is het heel moeilijk goede cijfers te verkrijgen. "Het zijn altijd schattingen," zei hij tijdens een raadscommissievergadering woensdagavond. Hoe moeilijk het is bleek ook uit de woorden van SBA-raadslid Theunissen: "Veel vooral beginnende mantelzorgers beseffen vaak niet eens dat zij mantelzorger zijn. Bijvoorbeeld wanneer zij de boodschappen doen voor hun zieke schoonmoeder."

NIET GOED Sommige raadsleden menen dat het er niet goed uit ziet voor de mantelzorg in Amstelveen. "Ik ben zelf ervaringsdeskundige," verklaarde Maria Casadei (SP). "En ik vraag mij wel eens af wat er gebeurt als ik zo oud ben als mijn ouders nu. Ik heb zelf geen kinderen en ik weet dat veel jongeren uit Amstelveen wegtrekken. Die blijven, hebben er niet veel tijd voor, want die werken zich een slag in de rondte om hun dure huis te betalen. Wie zijn straks de mantelzorgers en de vrijwilligers in Amstelveen?"

Sandra van Engelen (CDA) maakt zich ook zorgen: "We hebben deze mensen ontzettend hard nodig. Want als dit door professionals moet worden uitgevoerd, dan kost dat in Nederland miljarden euro's meer per jaar. Ten opzichte van het aantal mantelzorgers dat er is, krijgen maar erbarmelijk weinig mensen begeleiding. Acties in het verleden om meer bekendheid te krijgen voor bijvoorbeeld steunpunt Mantelzorg & Meer, zijn niet gelukt. En als er meer mensen een beroep op doen, kan M&M dat dan wel aan?"

AAN DE LIPPEN Momenteel zijn bijna 1.200 mantelzorgers ingeschreven bij M&M en jaarlijks worden er 250 tot 300 actief ondersteund. Vaak kloppen mantelzorgers pas bij M&M aan als het water hun aan de lippen staat. Door het langer thuis blijven wonen, worden hun problemen ook steeds ingewikkelder. Volgens wethouder Van Ballegooijen is M&M bij mantelzorgers zeer gewaardeerd, maar wel overbelast. Het actieplan streeft naar 2.000 inschrijvingen en actieve hulp aan minstens 400 mantelzorgers per jaar. Dat kan alleen als de capaciteit van M&M flink wordt uitgebreid en volgens de wethouder voorziet het actieplan daar ook in.

RESPIJTZORG Een van de manieren om mantelzorgers te helpen is respijtzorg. Dat houdt in dat anderen de zorgtaken tijdelijk overnemen om mantelzorgers een adempauze te geven. Die kunnen dan nieuwe energie opdoen en houden het dan beter vol. Het kan gaan om een dagdeel, maar bijvoorbeeld ook om vakantie. In de praktijk wordt daar maar weinig een beroep op gedaan. De gemeente laat de GGD onderzoek doen naar de oorzaak daarvan en Van Ballegooijen verwacht in december een rapport. Intussen wordt het in de praktijk steeds lastiger om vrijwilligers te vinden die kunnen inspringen.

WERKEND Van Engelen en andere raadsleden signaleren dat werkende mantelzorgers stress ervaren en dit vaak niet durven aan te geven bij hun werkgever: "Daarbij moeten we niet alleen kijken naar de gemeente als werkgever, maar naar alle werkgevers." Stieneke Kruijer (GroenLinks) pleitte ervoor alle organisaties en instellingen die een subsidierelatie met de gemeente hebben, aan te sporen een mantelzorgvriendelijke werkgever te worden. Als het om bedrijven gaat, wordt het wel ingewikkelder, omdat veel inwoners werken bij bedrijven buiten Amstelveen."

SCHOLEN Die complicatie doet zich ook voor bij jonge mantelzorgers, die ongeveer een kwart uitmaken van het totaal. Het is een groep die moeilijk te bereiken is. Wethouder Van Ballegooijen wil zich daarom richten op scholen om deze groep te bereiken. Volgens Kruijer zitten die echter niet allemaal in Amstelveen zelf op school: "Vooral veel mbo-jongeren zitten op scholen in de regio." Van Ballegooijen wil zich echter in eerste instantie tot de plaatselijke scholen beperken: "Eerst maar eens kijken wat dat oplevert."

WAARDERING Voor mantelzorgers is ook waardering belangrijk. De gemeente stelt per mantelzorger 20 euro beschikbaar om die waardering te laten blijken. "Een aanfluiting," aldus SBA-raadslid Theunissen. "Dat moet toch op een wat persoonlijker en creatievere manier kunnen. Doe eens wat anders dan het VVV-bonnetje. Of het bedrag hoger moet, dat weet ik niet, maar dat het creatiever kan, zeer zeker." Bert de Pijper (ChristenUnie) merkte op dat het de mantelzorger niet gaat om financiële vergoeding. Maar het is een goede zaak de mantelzorgers op z'n tijd in het zonnetje te zetten. Ik denk dat ze daar behoefte aan hebben. Wat we precies moeten doen, daar ben ik nog niet helemaal uit."

René de Leeuw