Amstelveen zet in op andere aanpak van groei dan voorheen

AMSTELVEEN Amstelveen lijkt te gaan groeien van ruim 90.000 inwoners nu richting 125.000 in 2040. Ontwikkelaars staan te trappelen, maar het college wil op een verstandige manier bouwen. Niet alleen woningen. Doel is een evenwichtig totaalbeeld, aldus de wethouders Floor Gordon (D66) en Herbert Raat (VVD).

Amstelveen is vanaf de jaren zestig van de vorige eeuw sterk gegroeid. "Jarenlang is daarbij ingezet op kantoren, kantoren, kantoren," zegt Herbert Raat. "Maar als de markt verslechtert, dan blijf je zitten met eenzijdige gebieden waar geen balans in zit. Zoals Kronenburg, met nu veel leegstand. Het ultieme voorbeeld is natuurlijk het KPMG-gebouw. Maar we moeten ook niet overal woontorens neerzetten. De stad is meer dan woningen. Er moeten ook voorzieningen zijn voor sport, onderwijs en andere zaken en het moet kwaliteit hebben."

"We moeten inderdaad anders bouwen dan voorheen," zegt Floor Gordon. "In de afgelopen crisistijd is er bijna niet gebouwd. Het gevolg is een schreeuwend woningtekort. We zijn bezig met een inhaalslag. Maar als het straks economisch minder gaat, dan moeten inwoners hier wel een baan kunnen blijven vinden, anders ontstaan er immense forensenstromen. We moeten ons dus richten op woningen én economie. En daarbij de kernkwaliteiten, veel groen, goede scholen en voorzieningen behouden."

GEK "De druk om veel te bouwen is enorm," zegt Raat. "Ontwikkelaars willen graag aan de slag, liefst met grote projecten. Als we een vergunning afgeven, dan wordt er niet gauw iets gebouwd dat kleiner is dan waar wij toestemming voor geven. Maar we moeten ons niet gek laten maken." Gordon ziet dat ook: "Als je binnen de grenzen van het bestemmingsplan blijft, dan is een vergunning verkrijgen vrij gemakkelijk. Ontwikkelaars zoeken die grenzen op en willen maximale bouwhoogte. De vraag is of wij dat ook willen. We krijgen verder regelmatig aanvragen voor terreinen waarvoor wij helemaal niet het idee hadden: daar moeten we iets mee. We willen ook ruimte open houden voor de toekomst. Ik denk dat dit college, meer dan vorige colleges, ver vooruit kijkt. Minder hap snap. Het betekent wel dat we steeds goed moeten beargumenteren waarom wij ergens iets wel of niet willen. We willen bovendien een goede mix van koop en huur en voorkomen dat we bouwen voor speculanten. Zo heeft de raad vorig jaar diverse regels vastgesteld om nieuwe betaalbare woningen langere tijd betaalbaar te houden."

Hoe hard er ook wordt gebouwd, een knelpunt blijft dat woningen in Amstelveen voor velen te duur zijn, bijvoorbeeld voor mensen uit belangrijke beroepsgroepen als politieagenten, verpleegkundigen en leerkrachten. "Je mag bij de verdeling van woningen maar heel beperkt onderscheid maken naar beroepsgroepen," zegt Gordon. "Eigenlijk niks. Daarom is het lastig hierover met woningcorporatie Eigen Haard afspraken te maken. Bij particuliere ontwikkelaars is vaak meer mogelijk. Afdwingen kunnen we het niet, dat mogen we ook niet, maar als je het vraagt, dan zijn ze best geneigd om mee te denken."

ECONOMIE Wat de economie betreft wordt minder ingezet op het aantrekken van buitenlandse bedrijven. Raat: "Voorheen stapten burgemeesters in het vliegtuig en gingen zij proberen zoveel mogelijk buitenlandse bedrijven te interesseren om zich hier te vestigen. Het maakte niet uit wat voor bedrijven dat waren. Het ging om kwantiteit. Er is nu meer focus op kwaliteit. Wat voegt het toe?" Gordon: "We zijn selectiever geworden. Dat geldt voor de hele Amsterdamse regio. Er wordt scherper gekeken naar: op welke pijlers draait onze regio? Wat hebben we in huis en wat ontbreekt er? Soms is echt versterking nodig, bijvoorbeeld in de ICT-sector. Daarvoor zijn er veel Indiërs hierheen gekomen. Overigens blijft een goed vestigingsklimaat belangrijk voor het behoud van de huidige werkgelegenheid."

De gemeente onderzoekt allerlei aspecten van de groei, waaronder benodigde voorzieningen, zoals voor de sport. Sportvelden zijn enorme ruimteverslinders. Gordon: "Collega wethouder Rob Ellermeijer was al bezig te onderzoeken wat er aan sportvoorzieningen nodig is. Dat wordt nu ook in dat grote onderzoek betrokken. Sportvelden worden de meeste tijd niet gebruikt. Als je ze slimmer benut, dan kan dat veel ruimte schelen."

Raat hoopt intussen dat eind dit jaar duidelijkheid komt over het Pathé bioscoopplan: "Het zou een enorme versterking betekenen van het Stadshart. Het is moeilijk andere manieren te vinden om het Stadsplein levendig te krijgen. En bij een stad als Amstelveen hóórt een bioscoop. We moeten echter niet jaren blijven praten. De gemeente kan niet nog jarenlang mensen hierop blijven inzetten, er vragen meer zaken om aandacht. Als het toch niet lukt, dan zij dat zo, maar dan hebben we er wel alles aan gedaan."

INGESTORT Bij kwaliteit gaat het, behalve om groen, bijvoorbeeld ook om deugdelijke bebouwing. "Onlangs is in Alkmaar het stadion van AZ deels ingestort," zegt Raat. "Mogelijk zijn er fouten gemaakt bij de bouw. Uit analyses blijkt dat het allemaal net tegen de grenzen aan zat en er onvoldoende controle was door de gemeente. Dat willen wij in Amstelveen niet. Bij gemeenten zijn in de crisistijd veel controleurs wegbezuinigd. Maar als de overheid tandeloos is, dan krijgen mensen vrij spel. Er zijn goede aannemers, maar ook die minder krap kijken. En als het fout gaat, kijkt iedereen naar de overheid: hoe heeft dit kunnen gebeuren?"

"Ook Amstelveen heeft te weinig inspecteurs. Ik kan er zo tien aannemen, maar ze zijn niet te vinden. We kunnen nooit alles controleren, maar nog wel genoeg om te voorkomen dat iets na een paar jaar instort. Daarom heb ik de afdeling gevraagd: hoeveel vergunningen worden er afgegeven, hoeveel controle is nodig met name voor de veiligheid en hoeveel handjes horen daarbij? Dat wordt nu uitgezocht. Het gaat niet alleen om bouwinspecteurs, sowieso is het aantrekken van voldoende goede medewerkers een knelpunt. Gelukkig heerst hier een goede werksfeer en hebben we loyale medewerkers die graag wat langer voor ons werken. Zo blijft er kennis in de organisatie."

Gordon: "De gemeente kan nu niet alles aan. Ontwikkelaars staan in de wachtrij voor vergunningen. Dat heeft ook een voordeel. We kunnen eisen stellen en de beste plannen naar voren halen. Bij het project voor het vroegere Hewlett Packard terrein, waar het om veel, vooral betaalbare woningen tegelijk gaat, hebben we de afhandeling versneld door er meer mensen op te zetten. Ontwikkelaars klagen soms dat we veeleisend zijn. Dat kan in deze tijd, door selectief te zijn kun je het niveau een stukje omhoog brengen."

BEBOUWING Intussen vraagt ook de bestaande bebouwing aandacht. Er moet verduurzaamd worden. Sommigen willen dat dit sneller gaat en alvast een eerste wijk gasvrij maken. "Maar we hebben nog geen vervangende warmtebronnen," zegt Gordon. "Sinds kort praten we met de rioolwaterzuivering over warmtelevering. Dat is zowel technisch als financieel ingewikkeld. Dat kost tijd en we willen geen oplossing die achteraf niet goed werkt. Ik wil het ook graag snel doen, maar het moet wel verantwoord gebeuren. Dus graag even geduld, alstublieft."

René de Leeuw