Amstelveen wil financieel gezond blijven ondanks grote uitgaven

AMSTELVEEN Amstelveen staat er financieel goed voor. Dat blijkt uit de op 13 juni gepresenteerde Perspectiefnota, waarin het college de uitgangspunten voorstelt voor de gemeentebegroting van 2020. Uit de nota blijkt dat Amstelveen zich gaat voorbereiden op een groei van 90.000 inwoners nu, naar 125.000 in 2040. Voor de burger stijgt in 2020 de OZB alleen mee met de inflatie. Door landelijk beleid gaat de afvalstoffenheffing wel flink omhoog.

"Doel van het college is Amstelveen financieel gezond te houden, voor onze kinderen en kleinkinderen," zegt wethouder financiën Herbert Raat. "Maar we staan de komende jaren wél voor grote uitgaven. Twee springen eruit. De eerste is de vernieuwing van het Keizer Karel College, omdat goede scholen voor ons prioriteit nummer 1 is. Daarmee is 18,7 miljoen euro gemoeid, waarvoor we voor de eerste keer onze speciale reserve 'sparen vooraf' inzetten. De tweede is digitalisering. Mensen zijn gewend aan online kopen en verwachten ook vergunningen en paspoorten digitaal te kunnen regelen. Wij hebben op dat punt een gigantische inhaalslag te maken, wat we samen gaan doen met Aalsmeer. Digitalisering betreft de hele gemeente-organisatie. Want het kan niet zo zijn dat je straks het ene vlot digitaal kunt afhandelen, maar voor iets anders nog een papieren formulier in vijfvoud moet indienen."

JEUGDZORG Een gezond financieel beleid is volgens Raat van belang om tegenvallers te kunnen opvangen. "Alle gemeenten hebben tekorten op de jeugdzorg en er zijn gemeenten waar daardoor bibliotheken dichtgaan of ambtswoningen van burgemeesters worden afgestoten om geld vrij te maken. Ook Amstelveen heeft zo'n tekort. Omdat wij financieel gezond zijn konden we dat tot nu toe opvangen, maar de rek is er wel uit. Het rijk stelt gelukkig nu meer geld beschikbaar voor jeugdzorg, maar er blijft een tekort." Andere stijgende sociale kosten betreffen de zorg voor ouderen in de vorm van mantelzorgondersteuning, hulpmiddelen en huishoudelijke hulp. Het hele sociale domein omvat met 68,6 miljoen euro momenteel rond een derde van alle gemeentelijke uitgaven.

Een ergernis voor Herbert Raat is dat door de snel stijgende waarde van het onroerend goed Amstelveen minder geld krijgt uitgekeerd uit het Gemeentefonds. Dat gaat ervan uit dat gemeenten de hogere OZB-waarde omzetten in hogere OZB-belasting, maar dat laatste vertikt Amstelveen. "Bewoners kunnen het immers niet helpen dat de OZB-waarde van hun huizen stijgt," zegt Raat. "Zolang ze hun huis niet verkopen hebben ze geen voordeel. Wij vinden dit zeer onrechtvaardig." Raat heeft tot dusver in Den Haag geen gehoor gevonden voor zijn bezwaren. Volgens hoofd financiën Jaap Huizenga heeft dit de gemeente inmiddels zo'n 2 miljoen euro gekost.

Raat moet dus wel zuinig blijven. "We gaan de hele begroting herijken, bij alle posten kritisch kijken naar wat we voor onze euro's krijgen en deze zo nodig aanpassen. Vóór de kerst willen we een document waarin dit alles inzichtelijk wordt gemaakt."

GROND Een gezonde begroting is niet alleen een kwestie van geld uitgeven, maar ook van goed weten wat er binnenkomt. Daartoe gaan de wethouders Raat en Gordon met enkele hoge ambtenaren een doelgericht 'bestuurlijk team' vormen dat de grondexploitaties onder de loep neemt. "Onze ambities zijn groot," zegt Raat. "Daarom moet onze inkomstenstroom betrouwbaar zijn." Collega-wethouder Floor Gordon vult aan: "We bekijken voor ontwikkelplannen op specifieke locaties de kans op vertraging, want als je een groot bedrag verwacht, maar dat pas een paar jaar later krijgt, dan heb je ineens een gat."

Als groeigemeente verdiende Amstelveen voorheen veel aan grond, zeker aan kantoren, maar de bebouwde oppervlakte groeit nauwelijks meer, zeker niet met kantoren. Voor de jaren 2020-2023 verwacht het college nu 13 miljoen euro uit grondopbrengsten, maar liefst 12 miljoen minder dan eerder gedacht. Daarnaast is uit onderzoek gebleken dat het financieel beheer rond bouwprojecten sowieso beter moet. De verwachte groei naar 125.000 inwoners in 2040 gaat ook merendeels plaatsvinden binnen het bestaande bebouwde gebied, waaronder Kronenburg en op het huidige bedrijventerrein Legmeer. "Die toename heeft gevolgen voor bijvoorbeeld wegen en het rioolstelsel," zegt Gordon. "Denk ook aan de gevolgen voor andere buizen en leidingen in de bodem, inclusief het warmtenet." Raat nogmaals: "We willen voorkomen wat er in Amsterdam gebeurde: toen IJ-burg klaar kwam, was er geen tram."

DUURDER Bij de gemeente gaat volgend jaar ruim 200 miljoen euro om. De OZB krijgt alleen een inflatiecorrectie. Echt duurder voor inwoners wordt de afvalstoffenheffing, volgens de Perspectiefnota naar verwachting 11,5 procent. "Die heffing gaat voor heel Nederland omhoog," zegt Gordon. "De uitdaging is dit zo laag mogelijk te houden, lager liefst dan in omliggende gemeenten."

René de Leeuw