Groeiende kritiek op nachtvluchten

SCHIPHOL Nachtvluchten op Schiphol leveren steeds meer kritiek op. Bewoners worden in hun slaap verstoord en er werden ook nog eens meer vluchten 's nachts gemaakt dan was afgesproken. Vooral gemeenten worden kritischer. Ze eisen handhaving van afspraken en minder vluchten in de nacht. Amstelveen pleit zelfs voor een verbod op nachtvluchten.

Het Amstelveense pleidooi werd ingegeven door een spoedreparatie aan een rijbaan naar de Polderbaan in juli. De Polderbaan was hierdoor een week buiten gebruik. Vliegtuigen kregen ontheffing 's nachts (23.00 tot 6.00 uur) andere banen te gebruiken. Toestellen die vanaf de Buitenveldertbaan opstegen, veroorzaakten overlast in Amstelveen-Zuid, waar ook VVD-wethouder Herbert Raat in zijn slaap werd gestoord. Bij de VVD in Amstelveen leefde al het idee dat het met Schiphol anders moet dan simpelweg doorgroeien. "De economische betekenis van nachtvluchten weegt niet meer op tegen zulke verstoringen van de nachtrust," aldus Raat. Hij zoekt steun bij buurgemeenten, ook bij Haarlemmermeer en Amsterdam.

AFGESTEMD Haarlemmermeer is zo ver nog niet. "De oproep van wethouder Raat is niet afgestemd met ons en daarom gaan we er niet in mee," zegt een woordvoerder van de gemeente. "Maar het is niet zo dat wij een groot voorstander zijn van nachtvluchten, want het is een belangrijk onderwerp voor de omgeving. We zitten er dan ook bovenop, er moet ook zeker iets gebeuren. Samen met andere gemeenten hebben we bij de Tweede Kamer aangedrongen op onderzoek naar nachtvluchten. We verwachten daarvan binnenkort de bevindingen."

Eerder dit jaar bleek uit onderzoek van de GGD Kennemerland dat in Haarlemmermeer 8 procent van de bevolking last heeft van ernstige slaapverstoring door vliegtuigen. In woonkernen onder de aan- en uitvliegroutes van de Schipholbanen varieert dat van 9 procent in Badhoevedorp en 10 procent in Rijsenhout en Vijfhuizen tot 20 procent in Zwanenburg. Van alle deelnemers aan het onderzoek maakt 13 procent zich zorgen over hun gezondheid vanwege de nabijheid van Schiphol.

VAKANTIE Bij nachtvluchten gaat het vooral om vakantievluchten en het begin van de intercontinentale ochtendpiek. Het aantal vrachtvluchten is gering. Vakantievervoerders als Transavia, TUI fly en Corendon benutten hun vliegtuigen zo maximaal mogelijk. Bij lijndienstmaatschappij KLM staat de Europese vloot 's nachts aan de grond, maar Transavia vliegt dan door. Daarom is vliegen met Transavia goedkoper. "Een nachtelijk vliegverbod zou voor ons ingrijpende gevolgen hebben," zegt een Transavia-woordvoerder. "Maken vliegtuigen minder uren, dan neemt de productiviteit per vliegtuig af en dan komt de bedrijfsvoering onder druk te staan."

Critici beschouwen vakantievluchten vaak als van minder belang voor de mainport. Dat kan niet gezegd worden van de optocht van luchtreuzen die rond 5.00 uur begint. Wat later beginnen is echter ingewikkeld. Vliegtijden zijn afgestemd op voorkeuren van reizigers. Kunnen die niet op hun gewenste tijd via Schiphol vliegen, dan kiezen ze voor een andere luchthaven.

ONTMOEDIGEN Schiphol ontmoedigt nachtvluchten met hogere start- en landingsgelden. Voor de lawaaiigste vliegtuigtypen – voor zover die er nog zijn - moet overdag al het dubbele tarief worden betaald. Voor een landing tussen 23.00 tot 6.00 uur komt daar nog eens 150 procent bij en voor een start zelfs 200 procent. De moderne toestellen zijn de nachttoeslagen een stuk milder: 25 procent extra voor een landing en 50 procent voor een start. Schiphol zegt dit beleid de komende jaren te willen aanscherpen.

Discussie is er over hoeveel vluchten er 's nachts eigenlijk zijn toegestaan. In 2008 is in het Aldersakkoord vastgelegd dat het er maximaal 32.000 per jaar mogen zijn. Het lukte Schiphol echter niet om het afgesproken aantal stille naderingen in glijvlucht uit te voeren (de zogeheten 'continous descent approach' - CDA). Om dat te compenseren zou het aantal vluchten worden beperkt tot 29.000. Later lukten die glijvluchten volgens Schiphol wel, waardoor het aantal vluchten alsnog 32.000 bleef. Deze limiet is echter ook al drie jaar lang overschreden. Een van de oorzaken is dat Corendon bezwaar maakte dat het vluchten moest schrappen en Transavia, dat oudere rechten heeft, niet. De rechter gaf Corendon gelijk. De minister legt de limiet van 32.000 vluchten nu wel wettelijk vast, maar gemeenten in een strook van Haarlem tot Alkmaar pleitte in februari voor 29.000. Gemeenten in de regio Rijnland (het gebied van Nieuwkoop, Alphen aan den Rijn, Kaag en Braassem tot aan de kust) drong in maart aan op handhaving van de afspraken.

VERKEERSTOREN Intussen kreeg het toch al zwaar geteisterde Aalsmeer te horen dat de Aalsmeerbaan de komende tijd vaker gebruikt kan worden vanwege het verbouwen van de verkeerstoren. Verkeersleiders zitten dan 's nachts in de noodtoren, maar die geeft minder goed zicht, waardoor de Aalsmeerbaan nodig kan zijn. Volgens Luchtverkeersleiding Nederland gaat het om twee tot vier nachten, maar voor Aalsmeer is het weer een druppel in een steeds vollere emmer. In de discussie over Schiphol blijven nachtvluchten voorlopig veel aandacht krijgen.

René de Leeuw