Kijk op de natuur (IVN): 'Boomvogels'

AMSTELVEEN Regelmatig vertelt een natuurgids van IVN Amstelveen in deze rubriek over de natuur. Dit keer gaat Henk Breij in op zogenaamde ´boomvogels´.

De wat merkwaardige titel van deze column ontstond enige jaren geleden toen we tijdens een excursie in het kader van de vogelcursus door de Waterleidingduinen liepen. We gingen bij Boshut 't Panneland de duinen in en hoorden meteen al een boomkruiper. Nog geen tien stappen verder zagen we een boomklever die luidruchtig zijn territoriumgrenzen aangaf. Voor de meeste cursisten waren dit vogels die ze nog niet vaak gezien hadden. Weer wat verder de duinen in hoorden we de boompieper die zijn markante lied ten gehore bracht.

BOOMLEEUWERIK "Nog twee boomvogels te gaan", hoorde ik Peter Paul zeggen. "Laten we nog even een ommetje maken om de boomleeuwerik te verschalken", opperde hij. Nog voor we deze vrolijke muzikant te pakken hadden hoorden we al het melodieuze liedje. Even later konden de cursisten deze mooie leeuwerik boven in een struik zien zingen. We hebben de verdere excursie onze uiterste best gedaan om ook de boomvalk in beeld te krijgen, hetgeen in de duinen alleszins mogelijk is, maar kregen deze sierlijke roofvogel niet in de kijker. Boomvogels dus.

PLANTSOEN De boomkruiper zie ik regelmatig in het plantsoen voor mijn huis. Dit kleine grijsbruine vogeltje heeft een merkwaardige manier van voedsel vergaren. De boomkruiper landt onderaan een boom en kruipt langs de stam omhoog op zoek naar allerhande insecten die in en op de schors van de boomstam leven. Boven aangekomen vliegt hij naar de voet van een volgende boomstam en herhaalt het hele stramien zich. Meestal hoor ik de vogel eerder dan ik hem zie. Hij produceert een schelle drie- of viertonige roep die qua toonhoogte omhoog loopt.

De boomklever heeft een soortgelijke manier van voedsel zoeken, maar loopt niet alleen omhoog, maar kan ook langs de stam omlaag kruipen op zoek naar eten. De fraai gekleurde vogel wordt vanwege zijn gedrag ook wel blauwspecht genoemd. Het is een vocalist pur sang. De zang bevat vaak herhalingen van tonen, net zoals bij de zanglijster. In het Amsterdamse Bos is de boomklever een algemene broedvogel. In het gebied ten zuiden van de A9, dat pas in de jaren vijftig is aangelegd, is het bos nu oud genoeg voor deze liefhebber van oude bossen. Sinds de jaren tachtig van het vorige millennium heb ik de vogelsoort zien toenemen in dit deel van het bos, vlakbij Bovenkerk waar ik woon. De drie eerder genoemde boomvogels zult u in Amstelveen en omstreken niet gemakkelijk aantreffen.

Rest mij nog één boomvogel te noemen. Zoals U waarschijnlijk wel weet is de lepelaar mijn favoriete Nederlandse vogel. In een eerdere column schreef ik al eens over de lepelaars die in bomen broeden nabij Haarlemmerliede. Hoewel geen officiële naam wil ik toch afsluiten met de BOOMLEPELAAR.

Henk Breij