Door Amstelveen gesteund onderzoek toont positief effect illi-tv voor thuiswonende ouderen

AMSTELVEEN Illi-tv kan een positieve bijdrage leveren aan een plezierige dagbesteding van thuiswonende ouderen. Dat blijkt uit onderzoek dat mede mogelijk is gemaakt door het ‘Innovatiefonds Zorg en Welzijn’ van de gemeente Amstelveen. Illi-tv is in eerste instantie ontwikkeld voor zorginstellingen die zorg en ondersteuning bieden aan dementerende ouderen. Het is een kastje dat aan de televisie wordt gekoppeld en waarmee een doorlopend dagprogramma kan worden afgespeeld dat het dagritme van ouderen kan verbeteren. 

Met illi-tv kunnen ook herinneringen worden opgehaald door het afspelen van foto’s, video’s en muziek, wat onderling gesprek stimuleert. Het afspelen van de verschillende onderdelen op illi-tv gebeurt door middel van de illi-tv app die op de smartphone of tablet wordt geïnstalleerd. De ervaringen met het gebruik van illi-tv in zorginstellingen zijn positief. Op basis hiervan is bij de ontwerpers en eigenaren van Illi Engineering het idee ontstaan dit concept ook voor thuiswonende ouderen met dementie te ontwikkelen. Zij besloten  daarom een nadere verkenning doen naar de mogelijkheden van illi-tv thuis. 

PLEZIER EN RUST Uit het door de HvA uitgevoerde onderzoek blijkt dat illi-tv vooral betekenis kan hebben als tv kijken en luisteren al deel uitmaakte van de dagbesteding van de thuiswonende oudere. Het op-maat programma van illi-tv kan bijdragen aan plezier en rust omdat het aansluit bij de belangstelling van de oudere en als minder druk wordt ervaren dan de actuele tv-programma’s. Ook de ‘tussendoor’ beelden (van bijvoorbeeld natuuropnamen, de vroegere woonomgeving en bekende plekken in Nederland) lijken daar positief aan bij te kunnen dragen. 

SAMEN PLEZIER BELEVEN Illi-tv kan ook bijdragen aan het ophalen van herinneringen. De ouderen die aan het onderzoek meededen gaven aan dat leuk te vinden. In het onderzoek kwam ook naar voren dat de verhalen die naar aanleiding daarvan bovenkwamen, ook bijdroegen aan meer persoonlijk contact met de mantelzorgers en thuiszorg en beter onderling begrip. De ervaringen laten volgens het onderzoek ook zien dat de activerende programma’s kunnen bijdragen aan samen plezier beleven (zoals met elkaar karaoke zingen, een quiz, geheugen- of taalspel doen).

PROBLEMEN BIJ BEDIENING Uit het onderzoek bleek ook dat de bediening van illi-tv het grootste probleem voor veel ouderen was. De moeilijkheden die werden ervaren hadden te maken met het minder bekend zijn met digitale apparaten en technologie. Met name het gebruik van het touchscreen was lastig door mindere vingergevoeligheid of een drogere huid. De ervaringen hebben volgens de onderzoekers bijgedragen aan inzicht wat er komt kijken om de toepassing van illi-tv thuis tot een succes te maken. Het belangrijkste advies aan Illi Engineering is dan ook om de bediening van illi-tv te vereenvoudigen, zodat de toepassingsmogelijkheden voor meer ouderen in verschillende woonsituaties kan worden vergroot.

Aan het onderzoek hebben vijf huishoudens meegedaan, waarvan er bij vier gegevens verzameld konden worden. Zowel de duur als uitvoering van het onderzoek zijn anders verlopen dan beoogd. Met name de corona-maatregelen zijn oorzaak geweest dat een langere voorbereidingstijd van het project nodig was en het niet mogelijk was alle voorgenomen onderzoeksactiviteiten uit te voeren.

MAATWERK VEREIST Op basis van het onderzoek kan volgens de onderzoekers geen uitspraak worden gedaan of illi-tv kan bijdragen aan de zelfredzaamheid en langer zelfstandig thuis blijven wonen. In het onderzoek is geen ervaring opgedaan met het toepassen van een persoonlijk dagprogramma op illi-tv met het geven van geheugensteuntjes of activeringsprikkels. Op de vraag wie er baat heeft bij dit technische hulpmiddel kan volgens de onderzoekers dan ook geen eenduidig antwoord gegeven worden. Dat is volgens hen afhankelijk van situatie waarin betrokkenen verkeren. ‘Het betekent dat het gebruik van illi-tv thuis altijd om maatwerk vraagt,’ aldus het onderzoeksverslag.