GroenLinks-fractieleider Martin Kortekaas.
GroenLinks-fractieleider Martin Kortekaas. René de Leeuw

Raadsleden stappen uit protest uit agendacommissie Amstelveen

14 april 2021 om 09:00 Politiek

AMSTELVEEN Twee leden van de agendacommissie van de gemeenteraad hebben zich teruggetrokken uit die commissie: GroenLinks-fractieleider Martin Kortekaas en zijn BBA-collega Ruud Kootker. Zij stellen dat de coalitiepartijen afgesproken vernieuwingen voor het functioneren van de gemeenteraad traineren. “Amstelveen heeft, net als Den Haag, een verstikkende politieke cultuur,” aldus Kootker. “Het is tijd voor verandering.”

Twee jaar geleden heeft de raad onder het motto ‘de raad in positie’ veranderingen in gang gezet die moesten leiden tot versterking van de raad, meer debat en het meer betrekken van inwoners bij belangrijke onderwerpen. Er kwam een nieuw vergadermodel, het zogeheten ‘BOB-model’ (Beeldvorming, Oordeelsvorming, Besluitvorming). Vanouds kende de raad commissie- en raadsvergaderingen, waarbij de commissies een oordeel vormen over voorstellen waarover vervolgens wordt besloten in de raad. In het BOB-model kwamen er ‘beeldvormende sessies’ bij, waarin raadsleden over specifieke onderwerpen uitvoerig worden bijgepraat door college, ambtenaren, deskundigen en soms ook bewoners en/of andere belanghebbenden. In de praktijk loopt de nieuwe opzet niet soepel, zo blijkt uit een recente evaluatie. Een vraag is of de aloude commissies en beeldvormende sessies wel goed zijn te combineren. Van debatteren komt het nauwelijks en technische vragen die zijn blijven liggen in de sessies, mogen raadsleden in de commissie niet meer stellen.


VORMGEVEN Verantwoordelijk voor het vormgeven van de vernieuwingen is de agendacommissie, die als hoofdtaak heeft het vaststellen welke onderwerpen er in de raad aan de orde komen. Daarin zitten drie raadsleden van collegepartijen en twee van de oppositie en dat waren Kortekaas en Kootker. Bij hen leefde het gevoel dat de coalitie de veranderingen traineert. “Ik kreeg steeds meer het gevoel dat coalitieleden van de agendacommissie op de rem gingen staan of zelfs een blok vormden tegen de nieuwe aanpak,” zegt Martin Kortekaas.
Beiden hebben vooral kritiek op de VVD. Kootker: “De agendacommissie is er voor huishoudelijke en organisatorische zaken, niet voor politieke. Ze beoordeelt of collegevoorstellen technisch in orde zijn voor behandeling in de raad. Is dat niet zo, dan kan de commissie voorstellen terugsturen naar het college. Bij de VVD bestaat de neiging om voorstellen die nog niet rijp zijn toch door te sturen naar de raad. Dc VVD stelt dat als de commissie voorstellen terugstuurt, er sprake is van politiek, waar de commissie niet voor is. De VVD ziet dat als ondermijning van de coalitie en daar gaan de andere coalitiepartijen, D66 en PvdA, blijkbaar kritiekloos in mee. Ik begrijp best dat de coalitie het hinderlijk vindt dat hun wethouders voorstellen terugkrijgen, maar het gaat er in de agendacommissie toch echt om dat voorstellen technisch in orde zijn.”


DRUPPEL Voor Kortekaas was de druppel die de emmer deed overlopen dat VVD-fractieleider Kees Noomen tijdens een recent bezoek van commissaris van de koning Arthur van Dijk aan Amstelveen ‘de raad in positie’ een ‘spook’ noemde dat rondwaart in de Amstelveense politiek en zei dat de agendacommissie een politiek orgaan geworden was. “Schokkend dat hij dit beweert tijdens een bezoek van zo’n belangrijke gast,” vindt Kortekaas. “Kees Noomen gaat hiermee voorbij aan in de raad unaniem, dus ook door de VVD, onderschreven afspraken over de gewenste werkwijze van de raad. Daarmee schoffeerde hij het werk van de agendacommissie.”
Kortekaas stoorde zich al geruime tijd aan de houding van de VVD. “Ik heb al eerder op het punt gestaan ermee op te houden,” zegt hij. “Je denkt dan: je moet het een kans geven, het zal straks wel beter gaan. Maar ik kreeg het gevoel te trekken aan een dood paard. En intussen bleven de coalitiepartijen onderwerpen die eigenlijk nog niet rijp waren voor de raad toch doordrukken.” Voor Kortekaas betekent zijn terugtrekking uit de agendacommissie dat hij ook geen voorzitter meer kan zijn van raadscommissie Ruimte, Wonen en Natuur (RWN). “Jammer, want ik heb het vijf jaar met veel plezier gedaan,” zegt hij. “Maar je kunt alleen voorzitter van een commissie zijn als je in de agendacommissie zit.”


KRUIMELS Een doorn in het oog van beide fractieleiders is verder het besloten coalitieoverleg tussen college en coalitiefracties, met als resultaat dat collegevoorstellen automatisch een meerderheid halen in de raad en er voor de oppositie hooguit wat kruimels overblijven. “Het moet niet zo zijn dat je met een meerderheid van vijftig plus één procent, je honderd procent van de macht in handen hebt,” zegt Kootker. “Democratie betekent dat er ook ruimte is voor de inbreng van de oppositie.”


BBA-fractieleider Ruud Kootker .

Kootker heeft een lijst gemaakt van tien punten die volgens hem beter kunnen. Voorop daarbij staan transparantie en openbaarheid en daar past geheim coalitieoverleg volgens hem niet meer in. Ook wil hij openbaarheid niet alleen voor commissies en raad, maar ook voor wat er in de agendacommissie en tijdens beeldvormende sessies wordt besproken. Een ander belangrijk punt is dat er voortaan verslag wordt gedaan van participatie van bewoners en hoe hun inbreng in voorstellen is verwerkt. “Bewoners klagen vaak dat zij niet of te weinig bij projecten worden betrokken en het college zegt dat er vaak meer participatie is geweest dan voorgeschreven. Ik denk dat beide partijen op hun eigen manier gelijk hebben. Maar burgers zien te weinig terug van de goede elementen die zij naar voren hebben gebracht. Dat geeft de burger het gevoel dat de politiek op een eiland zit. Het vertrouwen is verdwenen. We moeten dat vertrouwen herstellen.”


VVD-fractieleider Kees Noomen. Foto’s: René de Leeuw

VECHTCOMMISSIE VVD-fractieleider Kees Noomen onderschrijft dat de agendacommissie zich dient te bepalen tot technische zaken. “Maar zij was aan het verworden tot een vechtcommissie,” zegt hij. “Er werd telkens gesteggeld over de onderwerpen waarover vergaderd moest worden. Natuurlijk moeten voorstellen technisch rijp zijn voor behandeling in de raad. Maar GroenLinks en BBA gebruikten de agendacommissie in toenemende mate om op de stoel van de raad zelf te gaan zitten. Daar staan wij als VVD fundamenteel anders in. Voor ons is de raad altijd in positie.”
Noomen vindt dat de beide oppositiepartijen op een oneigenlijke manier meer invloed proberen te krijgen. “Het is uiteindelijk een meerderheid die een besluit in de raad goedkeurt. Dat dit wringt bij de oppositie, begrijp ik wel. In de oppositie kun je minder aan knoppen draaien dan de coalitiepartijen, maar zo is je rol als oppositiepartij. De coalitie heeft een meerderheid in de raad en het is uiteindelijk een meerderheid die beslist.”
Voor afschaffen van coalitie-overleg voelt Noomen niets. “Dat heb je in andere gemeenten ook en in Den Haag is er het Torentjesoverleg. In het bedrijfsleven is het in wezen ook niet anders. En voorstellen zijn lang niet altijd in ijzer gegoten, er is vaak best ruimte voor aanpassingen en inbreng van anderen.”


René de Leeuw

Deel dit artikel via:
advertentie
advertentie