Column IVN Amstelveen: Winterse fotosafari

AMSTELVEEN De afgelopen week heb ik op een paar plekken in het Amsterdamse Bos fotogenieke dingen gezien. Dicht bij huis ontdekte ik een mooie groep krulhaarkelkzwammen tussen met mos begroeide takken. Een typische winterpaddenstoel, die pas na de jaarwisseling zijn mooie rode kelkjes laat zien. Een stuk verderop, bij de beukenlaan die naar de Bloesemtuin leidt, ontdekte ik een paar winterhoutzwammen op een eveneens met mos overgroeide boomstam. Een snelle opname met mijn telefoon liet al zien dat hier heel wat fotografische potentie in zat. Tot slot kwamen we tijdens een IVN-rondleiding bij Boerderij Meerzicht een heel speciaal soort korstmos tegen, niet alleen mooi om te zien, maar ook nog eens door Belgische botanici voorzien van een toepasselijke naam: het frietzakbekermos.

Ik reserveer een mooie ochtend in de tweede helft van februari om de drie locaties af te gaan. De krulhaarkelkzwammen doken een jaar of twintig geleden massaal op in ons bos, maar tegenwoordig moet je goed zoeken om ze te vinden. Omdat de rode bekertjes op dode takken groeien kun je zelf een mooie compositie maken met het groen van de bemoste takken als achtergrond.

De winterhoutzwammen bieden wat meer weerstand, omdat ze met hun korte steel dicht op het dode hout zitten. Ik moet mijn telefoon gebruiken, die trouwens uitstekende foto’s maakt, om er goed onder te komen. Uiteindelijk lukt het me toch om wat goede opnamen te maken van deze heel sierlijke winterpaddenstoel. Vooral de buisjeslaag aan de onderzijde is bijzonder vanwege de rechthoekige vorm van de grote poriën.

Al enigszins verzadigd fiets ik naar Meerzicht, alwaar ik voor de boerderij linksaf sla richting Nieuwe Meer. Het laantje vanaf de boerderij naar het water is omzoomd met stokoude knotwilgen. In een van die wilgen groeit dat mooie korstmos met die aparte naam. Overigens ben ik als paddenstoelenliefhebber ook geïnteresseerd in korstmossen omdat dit symbiotische organisme enerzijds bestaat uit een schimmel en anderzijds uit een alg, die voor de voedselvoorziening zorg draagt. Heel slim van de schimmel, want op die manier hoeft die zelf niet op zoek naar eten. Recent onderzoek heeft aangetoond dat er niet alleen een schimmel en een alg in het korstmos aanwezig zijn, maar ook bepaalde bacteriën. Mogelijk zorgt zelfs een tweede schimmel, een gist, voor de aanhechting van het korstmos op de plek waar deze woont, in dit geval op het hout van de knotwilg. 

Ik schiet mijn plaatjes en dan volgt een lastig proces. Alle opnamen komen in aanmerking om meegestuurd te worden met de column, maar welke gaat het worden? Val ik voor de rode kleuren van de kelkzwam of toch voor de poriën van de winterhoutzwam? Uiteindelijk geeft de naam van het korstmos de doorslag.

Bent u benieuwd naar alle drie de foto’s kijk dan even op de website van IVN Amstelveen, die overigens in januari geheel vernieuwd is.

Henk Breij