Nieuw kunstwerk eert Joodse dwangarbeiders in Amsterdamse Bos

AMSTELVEEN In het kader van de komende tentoonstelling ‘Tewerkgesteld in het Amsterdamse Bos’ heeft kunstenaar Tim Mathijssen een kunstwerk ontworpen dat blijvend zal herinneren aan het werk van de Joodse dwangarbeiders. Het kunstwerk is opgebouwd ten noorden van de Bosbaansluis en moet vandaag gereed zijn. In verband met de coronamaatregelen zal het kunstwerk waarschijnlijk pas later dit jaar worden geopend.

Het ontwerp van het kunstwerk is gebaseerd op de onderdelen van de bruggen waaraan destijds gewerkt is. Het heeft de vorm van ongemakkelijke zitbankjes. Daarmee laat de kunstenaar bezoekers nadenken over de gebeurtenissen in de oorlog.

WERKKMAPEN Dat het Amsterdamse Bos is aangelegd als werklozenproject uit de jaren dertig van de vorige eeuw is bij velen bekend. Minder bekend is dat er in het Bos tijdens de Tweede Wereldoorlog speciale werkkampen waren voor Joodse mannen, die daar verplicht tewerk werden gesteld. Hun tragische geschiedenis wordt voor het eerst uitgebreid belicht in de tijdelijke expositie die vanaf 2 september te zien zal zijn in de Boswinkel. De expositie heeft de titel ‘Tewerkgesteld in het Amsterdamse Bos – Joodse werkkampen in en rond Amsterdam 1941 – 1944‘.

DEPORTATIE In totaal waren er dertien werkkampen speciaal voor joodse mannen, die daar verplicht tewerkgesteld werden. Vier daarvan lagen in het Amsterdamse Bos en één op Schiphol-Oost. Ze vormden een schakel in de Jodenvervolging van de Duitse bezetter, waarin ook Nederlandse instanties een actieve rol speelden. Voor velen bleken de werkkampen een voorportaal voor deportatie naar Auschwitz en Sobibor.

SCHADUWZIJDE In de tentoonstelling belicht het Amsterdamse Bos vanaf 2 september deze weinig bekende schaduwzijde van haar geschiedenis. Dat gebeurt aan de hand van persoonlijke verhalen, foto’s, objecten, documenten en film. Er wordt ook een wandelroute uitgezet langs locaties waar gewerkt is, en Tim Mathijssen heeft het speciaal hiervoor ontworpen kunstwerk gemaakt. Daarnaast is er een podcast over dit onderwerp gemaakt. Voor scholen is er een educatief programma.