Cetti's zanger: Een luidruchtige nieuwkomer

AMSTELVEEN Tijdens een vogelexcursie in de Flevopolder hoorden wij een harde, nogal schrille vogelzang. Het is dan handig als iemand een 'appje' met vogelgeluiden op zijn mobieltje heeft staan. Ik suggereerde 'Cetti's zanger?' en ja hoor, hetzelfde geluid klonk en de echte vogel ging daar verontwaardigd tegenin. Hiermee moet je wel voorzichtig zijn, want te veel mechanisch geluid kan een vogel uit zijn territorium verjagen.

De Cetti's zanger werd jarenlang beschouwd als dwaalgast uit Zuid-Europa. Er zijn enkele broedgevallen gemeld in de jaren '70, maar door de strenge winters daarna is de vogel weer uit ons land verdwenen. Pas in de nieuwe eeuw begon zijn grote opmars: deze vogel heeft geprofiteerd van de klimaatverandering om zijn broedgebied naar het noorden uit te breiden.

AMSTELVEEN Hij komt nu voor in heel West- en Zuid-Nederland; nog niet in Groningen en Drenthe. Ook in Amstelveen is deze vogel doorgedrongen, vorig jaar waren er diverse waarnemingen in het Schinkelbos.

LASTIG HERKENNEN De Cetti's zanger is een klein (14 cm) vogeltje met bruine rug en grijze onderkant. Zo zien veel soorten eruit, dus hij is op zicht lastig te herkennen. Hij broedt in lage en dichte begroeiing, zoals braamstruiken. Het mannetje laat zijn luide zang horen vanaf meerdere zangposten in de buurt. Hij is druk bezig met bewaken van een vrij groot territorium: andere mannetjes jaagt hij weg, vrouwtjes probeert hij te lokken. Hij doet meestal aan polygamie: hij heeft 1 tot 4 vrouwtjes in zijn territorium.

NEST Tussen mannetje en vrouwtje vinden korte ontmoetingen plaats, waarbij vaak wordt gepaard. Het vrouwtje bouwt in haar eentje het nest en broedt op de eitjes. Het nest zit goed verborgen, laag boven de grond (meestal minder dan een halve meter), soms boven water.

De vier tot vijf eitjes zijn prachtig steenrood gekleurd. Het broeden duurt ruim twee weken, daarna worden de jongen twee weken op het nest gevoerd.

Het vrouwtje is het meest bezig met het voeren van de jongen; het mannetje voert weinig op het nest, maar wel de uitgevlogen jongen, die nog een paar weken door de ouders worden bijgevoerd. Gewoonlijk broeden de vrouwtjes tweemaal per jaar.

ZINGEN De mannetjes zingen het meest in het voorjaar (maart-april), als het territorium moet worden bezet en de vrouwtjes gelokt. Zij zingen vooral in de ochtend, 's middags veel minder en 's avonds wat meer. Als de jongen uit het eerste nest worden gevoerd zingt het mannetje niet; bij het bouwen van een tweede nest volgt een nieuwe periode van zang.
Dit jaar is de Cetti's zanger nog niet in Amstelveen gesignaleerd, misschien omdat de waarnemers vanwege Corona minder buiten kwamen. Hopelijk laat hij dit jaar weer van zich horen!

Leden van IVN Amstelveen verzorgen elke twee weken een column over de natuur in Amstelveen.

Gert-Jan Roebersen, natuurgids IVN